EKİM 2025 SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ

Türkiye ekonomisinin nabzını tutan en temel göstergelerden biri olan Sanayi Üretim Endeksi, Ekim 2025’te seçici bir toparlanma ile yavaşlayan bir iç talebin iç içe geçtiği karmaşık bir tablo sundu. Yıllık büyüme pozitif seyrini korurken aylık bazda geri çekilme, üretim tarafında hem iç talep hem de dış talep kaynaklı baskıların yoğunlaştığına işaret ediyor.

Yıllık Artış %2,2 – Zayıf Ama Pozitif Bir Momentum

Takvim etkisinden arındırılmış yıllık verilere bakıldığında toplam sanayi üretimi %2,2 arttı. Bu oran, önceki aylara kıyasla sınırlı ancak Türkiye’nin üretim dinamiklerinin hâlâ canlı olduğunu gösteriyor. Alt sektörlerin performansı ise oldukça ayrışmış durumda:

Madencilik ve taş ocakçılığı: +%9,4

Yıllık bazda en güçlü performansı sergileyen sektör. Metal cevheri, endüstriyel hammaddeler ve bazı enerji kaynaklarına olan talep artışı hem iç pazardan hem de ihracata çalışan firmalardan destek buluyor.

İmalat sanayi: +%1,9

Sanayinin omurgası olan imalatın düşük tempolu artışı dikkat çekiyor. Küresel talepteki zayıflama, Avrupa pazarlarında devam eden durgunluk ve iç talepte kredi koşullarının sıkı seyretmesi, büyümeyi sınırlayan başlıca unsurlar.

Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı: +%0,6

Buradaki sınırlı artış hem sanayi hem de hane halkı tüketimindeki sakin seyri yansıtıyor. Enerji talebinin düşük büyümesi, üretimdeki temposuzluğun dolaylı bir göstergesi.

Yıllık görünümde mesaj ne?

Ekim ayı verileri, sanayi üretiminde geniş tabanlı bir toparlanmadan ziyade sektörel ayrışmanın devam ettiğini, özellikle imalat tarafındaki zayıf ivmenin ekonomide yeni bir normalleşme dönemine işaret ettiğini gösteriyor. Madencilikteki güçlü artış ise ağırlık itibarıyla endeksi yukarı çeken bir unsur konumunda.

Aylık Bazda %0,8 Azalış – Geçici Mi, Eğilimsel Mi?

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre sanayi üretimi bir önceki aya kıyasla %0,8 azaldı. Bu veri, yılın ikinci yarısında üretimde zaman zaman görülen dalgalanmaların Ekim ayında tekrarlandığını gösteriyor.

Alt sektörlerin aylık performansı da ayrışmayı sürdürüyor:

Madencilik ve taş ocakçılığı: +%1,2

Üretim seyrini güçlü tutmaya devam eden sektör, aylık bazda bile pozitif bir çizgide. Arz güvenliği, enerji tedarik zinciri ve ihracat siparişlerindeki hafif toparlanma bu artışı destekliyor.

İmalat sanayi: –%0,9

Aylık daralmanın esas kaynağı imalat tarafı. Özellikle ara malı ve dayanıklı tüketim mallarında üretim düşüşü dikkat çekiyor.

Sipariş birikimlerinin zayıflaması, firmaların stok yönetimini sıkılaştırması ve maliyet baskılarının hâlâ yüksek seyretmesi, daralmanın temel nedenleri arasında.

Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme: –%1,2

Enerji üretimindeki düşüş, sanayi tesislerinin kapasite kullanımındaki yavaşlama ile örtüşüyor. Aynı zamanda mevsimsel talep yapısının da etkisi var.

Aylık görünüm ne anlatıyor?

Aylık düşüş, ekonomik aktivitelerde hafif bir soğumanın işareti olabilir. Özellikle imalat tarafında ardışık bir yavaşlama görüldüğünde, bu durum:

Kapasite kullanım oranlarını aşağı çekebilir,

İstihdam artış hızını azaltabilir,

Yeni yatırım iştahını sınırlayabilir.

Ekim verisi tek başına alarm niteliğinde olmasa da imalattaki yavaşlamanın kalıcı olup olmadığı Aralık ve Ocak verileri ile daha net görülecek.

Sanayinin Genel Eğilimleri: Ekim 2025 Verileri Ne Söylüyor?

1. İç talep belirgin şekilde moderasyon sürecinde

Faizlerin nispeten yüksek seyrettiği bir dönemde tüketici talebinin özellikle dayanıklı mal gruplarında hız kestiği biliniyor. Bu durum imalat sanayi verilerine doğrudan yansımış durumda.

2. Avrupa talebi toparlanamıyor

Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olan Avrupa’da üretim artışı çok zayıf. AB’nin sanayi üretimi yıl boyunca düşük seyrediyor ve bu durum Türkiye’nin ihracat siparişlerine baskı yapıyor.

3. Maliyet baskıları azalıyor ama sınırlı

Enerji ve ara malı fiyatlarındaki küresel gerileme maliyetleri bir miktar rahatlatsa da kur seviyesi ve finansman maliyetleri Türkiye’de hâlâ önemli bir yük oluşturuyor.

4. Madencilik sektörü üretimi sırtlıyor

Sanayi üretimindeki yıllık artışın önemli bir kısmı madencilikten kaynaklanıyor. Sektördeki büyüme hem küresel talebe hem de yerli üretim politikalarına bağlı olarak devam edebilir.

Ekonomi Politikası Açısından Değerlendirme

Sanayi üretimi verileri, ekonomi yönetimi açısından birkaç kritik mesaj içeriyor:

✔ Para politikası etkisini göstermeye başladı

İç talepteki dengelenme ve üretimdeki yavaşlama, sıkı para politikasının reel sektöre yansıdığını gösteriyor. Enflasyonun düşürülmesi hedefi açısından bu sinyal olumlu okunabilir.

✔ İhracatçı sektörler desteklenmezse zayıflama devam edebilir

Yıllık büyümenin imalatta zayıf kalması, ihracatçı sektörler için kur ve finansman politikalarının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini düşündürüyor.

✔ Sanayi için yapısal dönüşüm ihtiyacı belirginleşiyor

Verimlilik, teknoloji yatırımları, tedarik zinciri entegrasyonu ve dijitalleşme eksenlerinde ilerleme sağlanmadıkça imalat sanayinin dalgalanmalara karşı kırılganlığı devam edecek.

Sonuç: Ekim 2025 Sanayi Üretimi Temkinli Bir Hikâye Yazıyor

Sanayi üretimi, Ekim 2025’te yıllık bazda sınırlı bir artış kaydederken aylık bazda düşüş göstererek karma bir görünüm ortaya koydu. Özellikle imalat sanayindeki zayıflama ekonomik aktivite açısından dikkatle izlenmesi gereken bir gelişme.

Buna karşılık madencilik sektörü güçlü duruşunu koruyor ve genel endeksi destekliyor.

Önümüzdeki aylarda sanayi üretiminin seyri hem iç talep koşullarının hem de küresel talep görünümünün nasıl şekilleneceğine bağlı olacak. İmalatta toparlanmanın gecikmesi durumunda, büyüme dinamiklerinin daha fazla yavaşladığı bir döneme girilmesi ihtimali göz ardı edilmemeli.

Kaynak: Sanayi Haber Ajansı