Dün Borsa İstanbul’da satış baskısı devam etti. Orta Doğu’da gerilimin azaltılmasına yönelik diplomatik temasların olduğuna yönelik oluşan algıya karşın, BIST100 olumlu açılışın devamı getiremedi ve günü %2,2 oranında düşüşle tamamladı.
Dün Borsa İstanbul'da satış baskısı devam etti. Orta Doğu'da gerilimin azaltılmasına yönelik diplomatik temasların olduğuna yönelik oluşan algıya karşın, BIST100 olumlu açılışın devamı getiremedi ve günü %2,2 oranında düşüşle tamamladı. Neredeyse bütün sektörler günü ekside tamamlarken; teknoloji, gıda, metal ana eşya, taş – toprak endeksleri en çok satışla karşılaşan sektörler oldu. Havacılık ise dirençli bir görüntü sergiledi. BIST100'de 85 hisse günü ekside tamamlarken, kapanış da 50 günlük hareketli ortalamanın da yakın bulunduğu psikolojik 8.000 seviyesinin altında gerçekleşti. Kırılganlık devam etse de jeopolitik taraftaki kısmi destekleyici haber akışına olumlu tepki vermeyen endeksin düzeltme isteğinde olduğu söylenebilir. Tepede yüksek oynaklık ve satışların genele yayılması da düzeltme isteğine işaret ediyor. Bu kapsamda, endeks 8.000 seviyesinin altında kalarak düşüş eğilimini koruyabilir. Olası düşüşlerde 7.845 desteğinden tepki gelmemesi durumunda 7.664 hedefe (21 Eylül en düşük seviye) girebilir. Diğer yandan, BIST100'ün güne tepki alımlarıyla başlamasını bekliyoruz. Yurtdışı piyasalarda ise dün pozitif bir görüntü vardı. ABD on yıllık tahvil faizindeki yükselişe karşın ABD borsaları günü %0,9 – %1,2 arasında primle tamamladı. Bu sabah ise vadelilerde hafif baskı gözlense de Asya'da pozitif bir görüntü var. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi %0,5 civarında yükseliyor. Öte yandan, petrol ve altında satıcılı seyir var. Yurtdışında bugün Almanya'da ZEW endeksi, ABD'de ise perakende satışlar ve sanayi üretimi izlenecek.
Makroekonomi
ABD'de New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi, ekim ayında sıkılaşan finansal koşullar ve zayıflayan talep nedeniyle 1,9 seviyesinden -4,6 seviyesine beklentilerden daha sınırlı gerilemeyle yeniden negatif bölgeye geçti ve imalat sanayinin daralma bölgesine girdiğine işaret etti, beklentiler ise -6 seviyesine yönündeydi.
Yurt içinde ise, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından eylül ayı Merkezi Yönetim bütçe dengesi verisi yayınlandı. Buna göre, bütçe aylık bazda temmuzda 48,6 milyar TL ve ağustosta 51,3 milyar TL olmak üzere iki ay üst üste fazla vermesinin ardından eylül ayında bütçe gelirlerinin %28,1 oranındaki azalışla 441,3 milyar TL'ye gerilemesi ve bütçe giderlerinin %1,4 artışla 570,5 milyar TL'ye yükselmesiyle 129,2 milyar TL açık verdi. Bütçe aylık bazda haziranda ise 219,6 milyar TL ile rekor seviyede açık kaydetmişti. 12 aylık kümülatif bütçe açığı ise, eylül ayında 559,2 milyar TL'den 609,8 milyar TL'ye yükselirken, bütçe açığı/GSYH oranı da %2,9 seviyesinden %3,2'ye yükseldi. (GSYH için 2023 yılı 2. çeyrek kümülatif verileri baz alındı).
TCMB tarafından yayınlanan ağustos ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistiklerine göre, kısa vadeli dış borç stoku aylık 0,2 milyar USD azalırken, yıllık (geçen yılın aynı ayına göre) ise 2,2 milyar USD artışla 8,7 milyar USD seviyesinde kaydedildi. Uzun vadeli dış borç stoku ise, aylık 1,5 milyar USD azalırken, yıllık ise 5,7 milyar USD azalarak 146,5 milyar USD seviyesinde gerçekleşti.
Ayrıca TÜİK tarafından eylül ayı konut satış istatistikleri yayınlandı. Buna göre, toplam konut satışları, aylık bazda temmuzda %31 oranında ve ağustosta %11,4 oranında artışlarla iki aylık yükselişin ardından eylül ayında %15,9 oranında düşüş sergileyerek 102.656 adet seviyesinde gerçekleşti ve böylece son üç ayın en düşük seviyesinde kaydedildi, bunun yanında yıllık bazda ise eylül ayında %9,5 oranında gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşıdı.
Konut satışlarına satış şekline göre bakıldığında, ipotekli satışlar aylık %48,4 oranında sert düşüş sergileyerek Haziran 2019'dan bu yana en düşük seviyede kaydedilirken, yıllık bazda ise düşüş hızı %26,1'den %50,2 seviyesine ulaştı. Diğer satışlarda ise aylık %10,9 düşüş gözlenirken, yıllık bazda ise %2,3 oranında düşüş görüldü.
Konut satışlarına satış durumuna göre bakıldığında ise, birinci el satışlar aylık %13,7 oranında düşüş sergilerken, yıllık bazda ise düşüş hızı %9,5'tan %15,2 seviyesine ulaştı. İkinci el satışlar ise aylık %16,8 oranında düşüş kaydederken, yıllık bazda ise %6,8 oranında geriledi.
Bunun yanında, yabancılara yapılan konut satışları ise aylık bazda %4,2 oranında düşüşle 2.930 adet seviyesinde gerçekleşti, yıllık bazda ise düşüş hızı bir önceki aya benzer şekilde %42 seviyesinde gerçekleşmekle birlikte son 15 ayda gerilemeyi sürdürdü.
TÜİK tarafından yayınlanan eylül ayı tarım ürünleri üretici fiyat endeksinin (Tarım-ÜFE) aylık artış hızı %3,83'ten %4,47'ye hızlanırken, yıllık bazda ise %76,35'ten %71,96'ya geriledi.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında, ABD tarafında, üretimin seyrine ilişkin olarak eylül ayı sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verileri TSİ 16.15'te takip edilecek. Eylül ayında aylık bazda sanayi üretiminin yatay seyretmesi ve kapasite kullanım oranının ise %79,7'den %79,6 seviyesine hafif gerilemesi bekleniyor.
Bunun yanında, ABD'de iç talebin seyrine ilişkin sinyal verecek olan perakende satışlar eylül ayı verisi TSİ 15.30'da açıklanacak. Eylül ayında aylık bazda perakende satışların artış hızının %0,6'dan %0,3 seviyesine yavaşlaması bekleniyor.
Avrupa tarafında ise, Almanya'da ekonominin seyrine ve gelecek döneme ışık tutacak olan ekim ayı ZEW cari koşullar ve beklentiler endeksleri TSİ 12'de açıklanacak.
Yurt içinde ise, TCMB tarafından TSİ 10'da ağustos ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri yayınlanacak. Ayrıca TSİ 14.30'da TCMB tarafından ağustos ayı konut fiyat endeksi verisi yayınlanacak.
Şirket haberleri
Arçelik (ARCLK, Nötr): Hollanda'da yerleşik bağlı ortaklığı Beko B.V. (eski şirket ünvanı ile Ardutch B.V.) tarafından Arçelik'e 51,5mn EUR tutarında temettü dağıtılmasına karar verilmiştir. Söz konusu temettü 16.10.2023 itibariyle tahsil edilmiş olup, temettünün konsolide finansal tablolar üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.
Astor Enerji (ASTOR, Sınırlı Pozitif): Şirket, İspanya'da yerleşik özel bir firmayla 4 ayrı sözleşme ile 3,3mn EUR (95,3mn TL TCMB Satış Kuru alınmıştır.) tutarında, Güç Transformatörü, satış sözleşmesi imzalamıştır. Yapılan sözleşmenin 2022 yılı hasılatına oranı %1,28 olarak açıklanmıştır.
Europower Enerji (EUPWR, Sınırlı Pozitif): Şirket, Litvanya'da yerleşik bir firmadan muhtelif sayıda ve özellikte ''Dağıtım Trafosu'' siparişi almıştır. Sipariş bedeli 3,5mn USD'dir. (Güncel baz USD/TL kuru ile sipariş bedeli 96,3mn TL'dir.)
Otokar Otomotiv (OTKAR, Pozitif): Şirket, bir Avrupa ülkesinin açmış olduğu Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç alımına ilişkin ihaleyi kazanmıştır. Sözleşme 18 Ekim 2023 tarihinde imzalanacaktır. Toplam sözleşme bedeli yaklaşık 130mn EUR olup, sözleşme 6×6 Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç alımı ile bu araçların bakım ekipmanları ve eğitim hizmetlerini kapsamaktadır. Sözleşme, gerekli resmi makam onaylarının alınması sonrası, teminat mektubu işlemlerinin tamamlanması ve avans ödemesinin yapılmasını takiben yürürlüğe girecektir. Sözleşmeye konu teslimatların 2024 yılı ikinci yarısında başlayacağı ve 2025 yılı içerisinde tamamlanmasının planlandığı açıklanmıştır.
Smart Güneş Enerjisi Teknolojileri (SMRTG, Sınırlı Pozitif): Şirket'in %100 bağlı ortaklığı olan Smart Güneş Enerji Ekipmanları Pazarlama A.Ş. ile yurtiçinde yerleşik bir kurumsal müşterisi arasında güneş paneli satışı işine istinaden KDV hariç toplam 3,3mn USD tutarında yurt içi satış sözleşmesi imzalanmıştır.
TAV Havalimanları Holding (TAVHL, Pozitif): TAV Havalimanları'nın Eylül ayında hizmet verilen yolcu sayısı 10,75mn olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam 2022 yılı aynı ayına göre %17 oranında artışa işaret ederken, salgın öncesi dönem olan 2019 yılı Eylül ayına göre de %7 oranında daha yüksek seviyededir. Ağustos ayında ise Şirket'in hizmet verdiği yolcu sayısı 12,29mn idi. Eylül ayı yolcu sayıları ile birlikte TAV Havalimanları'nın 2023 yılının ilk 9 ayında toplam hizmet verilen yolcu sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %24 oranında, 2019 yılının aynı dönemine göre ise %4 oranında artarak 74,62mn'a ulaşmıştır.
Sektör haberleri
Konut: Türkiye genelinde konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %9,5 azalarak 102.656 oldu. Eylül ayı ile birlikte yılın ilk dokuz ayındaki konut satışları ise yıllık bazda %14,9 azalışla 900.074 olarak gerçekleşti. Öte yandan, Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %50,2 azalış göstererek 8.446 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %8,2 olarak gerçekleşti. Son olarak, yabancılara yapılan konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %42,0 azalarak 2.930 oldu. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya Federasyonu vatandaşlarına yapıldı.
Diğer şirket haberleri
Agesa Hayat ve Emeklilik (AGESA): Şirket'in 2023 Eylül ayındaki prim üretimi geçen yılın aynı ayına göre %111 oranında artarak 671mn TL'ye yükselmiştir. Eylül ayı prim üretimi ile beraber Şirket'in Ocak – Eylül dönemi prim üretimi ise yıllık %109 oranında artarak 5.184mn TL'ye yükselmiştir.
Öte yandan, 11/10/2023 tarihinde Mavi Giyim (MAVI, Nötr) payları ile ilgili olarak 107.7448 ortalama fiyattan 212.761 adet satış işlemi kurucusu olduğu emeklilik yatırım fonlarınca gerçekleştirilmiştir. Bu işlemle birlikte Mavi Giyim sermayesindeki sahip olunan paylar 11/10/2023 tarihi itibarıyla %5 sınırının altına inmiştir.
ARD Bilişim Teknolojileri (ARDYZ): Şirket, TÜRKSAT Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş. tarafından düzenlenen “Karayolları Genel Müdürlüğü Akıllı Ulaşım Sistemleri (Aus İş Paketi 3) Hizmet Alımı” işi ihalesine en uygun teklifi vererek, sözleşme davetine müteakip 8,4mn TL (KDV Hariç) bedelle ihale sözleşmesi imzalamıştır.
Büyük Şefler (BIGCH): Şirket, yapmış olduğu satın alımları tek bir merkezde toplamayı ve restoranların ihtiyaç duyduğu ham maddeleri merkez deposundan sevk ederek, tedarikçi anlaşmalarında tasarruf ve gelir artışı elde etmeyi planlamaktadır. Bu amaçla, 16 Ekim 2023 tarihinde, Şirket ile Ser Dağıtım Hizmetleri arasında, tedarikçilerle yapmış olduğu anlaşmalara istinaden temin edilecek ürünlerin depolanmasını ve şubelere sevkini düzenleyen Lojistik Hizmet Sözleşmesi imzalanmıştır. 3 yıl sürecek ve 2024 yılı sonu itibarıyla tedarikçilerin %40'ını kapsaması beklenen bu proje ile üst düzey gıda güvenliği, operasyonel verimlilik ve sürdürülebilirlik anlayışının bir uzantısı olarak daha az karbon salınımı amaçlanmaktadır.
CW Enerji (CWENE): Antalya Organize Sanayi Bölgesi adresinde bulunan ana üretim tesisinde fotovoltaik güneş paneli üretim hattı yatırımı ve modernizasyonu kapsamında gerekli siparişlerin verilmesine karar verilmiş ve halka arz gelirlerinden karşılanmak üzere söz konusu yatırıma ilişkin toplam maliyetin yaklaşık 10,3mn USD planlandığı belirtilmiş idi. Bu defa, söz konusu yatırım için halka arz geliri kullanımı yerine; Şirket çıkarları göz önünde bulundurularak orta ve uzun vadeli finansman ihtiyacının karşılanması ve likiditenin artırılması amacı ile 10 Ekim 2022 tarihli mevcut yatırım teşvik belgesi kapsamında üretim hattı makinesi temin edilmiş ve bedeli, finansal kiralama yoluyla KDV hariç 10,2mn USD karşılığı 295,7mn TL anapara ödemeli olmak üzere anapara ve finansman maliyeti dahil yaklaşık toplam 595,7mn TL geri ödeme tutarı olacak şekilde Vakıf Katılım Bankası Anonim Şirketi aracılığı ile 36 ay vadeli finanse edilmiştir. Söz konusu makinenin montaj ve kurulum sürecinin yaklaşık iki ay içinde tamamlanması hedeflenmektedir.
Oncosem Onkolojik Sistemler (ONCSM): Şirket, Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından yapılan “Kemoterapi İlaç Hazırlama Hizmeti (36 Aylık)” ihalesine katılmış olup; Şirkete 27,7mn TL bedelle ihale edilmesine karar verilmiştir.
Orge Enerji (ORGE): Şirket'in, Muğla'da inşa edilecek Bodrum Hillside Hotel Projesi'nin elektrik işlerine yönelik olarak verdiği teklifin kabul edildiği ve anlaşmaya varılmış olduğu; sözleşme bedelinin sözleşme imza sürecinin tamamlanmasına kadar ticari sır kapsamında bulunması nedeni ile açıklanmaması hususları İşveren Alarko GYO tarafından Şirket'e iletilen Niyet Mektubu ile bildirilmiştir. Alarko Holding ile sözleşme görüşmelerine başlandığı ve işin 31.12.2024 tarihine kadar tamamlanacağı açıklanmıştır.
Koleksiyon Mobilya (KLSYN): Koleksiyon Mobilya, 15.02.2023 tarihli Yönetim Kurulu kararı çerçevesinde belirlenen azami fon tutarı (21mn TL) kapsamında pay geri alımlarının 16.10.2023 tarihi itibarıyla tamamlandığını duyurmuştur. Geri alım yapılan paylar için ödenen azami bedel pay başına 6,97 TL olup; ortalama bedel ise pay başına 3,42 TL'dir.
Pera GYO (PEGYO): Şirketin 04.04.2023 tarihinde duyurmuş olduğu, Şirket portföyünde bulunan Sümerpark AVM'nin üzerine 600mn TL tutarında Ziraat Katılım Bankası lehine tesis edilmiş olan ipotek 16.10.2023 tarihinde fek edilmiş olup yerine portföyde bulunan Skycity 2-4-5-6-8-24 numaralı altı adet bağımsız bölüm üzerine 44,3mn TL tutarında Ziraat Katılım Bankası lehine ipotek tesis edilmiştir.
Faiz piyasaları
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %30 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 1 milyar TL'lik (%30'dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 5 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda faizlerde kısa vadeli tarafta 75 baz puana varan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 170 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü.
Günlük özet piyasa verileri
Kaynak: Ziraat Yatırım
SANAYİ HABER AJANSI