A1 Capital’den Türkiye ve dünya haberleri

A1 Capital'in değerlendirmesinde, TEPAV Perakende Güven Endeksi’nin (TEPE) 183. sayısının yayımlandığı duyuruldu. Buna göre, Perakende Güven Endeksinin (TEPE), Mart 2025’te bir önceki aya göre 7,3 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 17,3 puan artarak 8,7 puan seviyesine çıktığı belirtilirken “Mart ayında perakendecilerin gelecek üç aya ilişkin iyimserliği belirgin biçimde azaldı. Önümüzdeki üç ayda işlerinde iyileşme bekleyenlerin oranı, şubat ayına göre yüzde 46,6’dan yüzde 15,9’a geriledi. AB-27 ülkelerinde perakende güveni Mart 2025’te -5,2 puan olarak gerçekleşti. Endeks, hem aylık hem de yıllık bazda gerileme gösterdi. Euro Bölgesi’nde de benzer bir düşüş yaşandı. Buna karşın Türkiye, yıllık bazda gösterdiği artışla AB-27 ve Euro Bölgesi ortalamalarının üzerinde yer aldı. Mart ayında Türkiye ile birlikte en yüksek artış gösteren ülkeler arasında Slovenya ve Makedonya yer aldı.” denildi.

Değerlendirmede Türkiye ve dünya gündemine ilişkin şu bilgiler verildi:

“Otomobil endüstrisi mevzuat belirsizliği ve vergilerden kaynaklanan ek maliyetlerle boğuşurken ABD Başkanı Donald Trump, yönetiminin bu ayın başlarında uygulamaya koyduğu otomotiv gümrük tarifelerinin bazılarını yumuşatan bir kararname imzaladı. ABD'ye ithal edilen araçlara uygulanan yüzde 25 oranındaki gümrük vergileri devam edecek ancak yeni tedbirler, çelik ve alüminyuma uygulanan yüzde 25'lik ek gümrük vergileri gibi ayrı vergilerin birbiri üzerine “yığılmasından” kaynaklanan araç ithalatındaki genel gümrük vergisi seviyesini azaltmayı amaçlıyor. Kararname uyarınca, 3 Mayıs'ta başlayacak olan otomobil parçalarına yönelik yüzde 25'lik ek gümrük vergileri de yürürlüğe girecek, ancak ABD'de nihai montajdan geçen araçlar iki yıl boyunca bu vergiler için kısmi geri ödemelere hak kazanabilecek. 

“ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, bir ülkeyle ticaret anlaşmasına varıldığını belirterek, anlaşmanın duyurulması için onay beklendiğini bildirdi. Lutnick, CNBC'ye verdiği röportajda, ABD Başkanı Donald Trump'ın söylediği gibi dünyadaki her ülkenin kendileriyle ticaret anlaşması yapmak istediğini belirtti. “Bir anlaşma yaptım, ama Başbakanlarının ve parlamentolarının onay vermesini beklemem gerekiyor” diyen Lutnick, bu anlaşmanın hangi ülkeyle yapıldığını söylemeyeceğini ifade etti. Lutnick, henüz anlaşma detayları üzerinde çalışılan ülkeler olduğunu ancak bu ülkelerin de kendi süreçlerini yürütmesi gerektiğini söyledi.

“ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan ile gümrük vergisi müzakerelerinin “harika ilerlediğini” ve ABD'nin bu ülkeyle bir ticaret anlaşması yapacağını düşündüğünü söyledi. Trump Beyaz Saray'ın dışında gazetecilere yaptığı kısa açıklamada “Hindistan'la bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum. Bildiğiniz gibi başbakan üç hafta önce buradaydı ve bir anlaşma yapmak istiyorlar” dedi.

“ABD Başkanı Donald Trump, göreve gelmesinin 100. gününü kutlamak için salı günü düzenlenen etkinlikte, ekonomi politikaları ve gümrük vergisi rejimini savunurken, Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirilerini yineledi. Trump, Detroit kentinin hemen dışında düzenlenen mitingde, Fed’in başında “işini iyi yapamayan birisi” olmasına rağmen, enflasyon ve faiz oranlarının düştüğünü söyledi. Trump, “Aslında Fed’i eleştirmemek ve işini yapmasına izin vermeniz gerekiyor. Ama faiz oranları konusunda ondan çok daha fazla bilgim var” dedi.

“Yatırımcılar, ABD Başkanı Donald Trump'ın “karşılıklı” gümrük vergilerinin ardından Hazine'nin uzun süredir sahip olduğu güvenli liman itibarının sarsılmasıyla gelişmekte olan piyasa tahvillerine hücum ediyor. JPMorgan tarafından sağlanan en son verilere göre, gelişmekte olan piyasa yerel para birimi tahvil getirileri, Trump'ın gümrük vergilerini açıkladığı 2 Nisan ile 25 Nisan arasında 13 baz puan düştü. Buna karşılık, gösterge 10 yıllık Hazine tahvilinin getirisi aynı dönemde 7 baz puandan fazla arttı.

“Çin'in imalat faaliyetleri, ABD ile tırmanan ticaret savaşının ikili ticarete zarar vermesiyle Nisan ayında beklenenden daha fazla düşerek son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. Çin'in fabrikalarındaki faaliyetlerin yakından izlendiği imalat sektörüne yönelik resmi satın alma yöneticileri endeksi, Mart ayında kaydedilen 50,5 değerinden keskin bir düşüşle Nisan ayında 49 olarak gerçekleşti. Endeksin 50 veya üzerinde olması fabrika faaliyetlerinin genişlediğini, 50'nin altında olması ise daraldığını gösteriyor. Nisan ayı değeri Aralık 2023'ten bu yana görülen en zayıf değer oldu. İmalat PMI'nın Nisan'da 49,8 olması bekleniyordu.

“Konu hakkında bilgi sahibi kaynakların Reuters'e yaptıkları açıklamalara göre Çin, yüzde 125 gümrük vergisinden muaf tutulacak ABD yapımı ürünlerin bir listesini oluşturdu ve şirketlere bu politika hakkında sessizce bilgi verdi. Çin halihazırda belirli ilaçlar, mikroçipler ve uçak motorları da dahil olmak üzere belirli ürünlere gümrük vergisi muafiyeti tanımış durumda ve firmalardan gümrük vergisinden muaf tutulması gereken kritik ürünleri belirlemelerini istiyor. Ancak, 'beyaz liste' olarak adlandırılan bir listenin varlığı daha önce bildirilmemişti. Yetkililerin kamuoyuyla paylaşmadığı listede kaç ürünün yer aldığının hemen belli olmadığını belirten iki kaynak, bilgiler kamuya açık olmadığı için isimlerinin açıklanmasını istemedi.

“Devlet haber ajansı Xinhua'nın bildirdiğine göre, Çin'in en üst yasama organı Çarşamba günü ABD ile ticaret gerilimleri yaşanırken, özel sektörü desteklemek amacıyla Özel Ekonomi Teşvik Yasasını kabul etti. Yasa 20 Mayıs'tan itibaren yürürlüğe girecek ve adil rekabet, yatırım ve finansmana erişim ve hakların korunmasına ilişkin hükümleri içeriyor. Xinhua, yeni yasanın “özel işletmeler için kalkınma ortamını daha da optimize edeceğini, her türlü ekonomik kuruluş arasında adil piyasa rekabetini sağlayacağını, hem özel ekonominin hem de özel girişimcilerin sağlıklı büyümesini teşvik edeceğini” söyledi.

“Japonya'nın sanayi üretimi Mart ayında daralarak, ABD'nin gümrük vergisi belirsizliği nedeniyle üreticilerin temkinli davrandığına işaret etti. Ticaret ve Sanayi Bakanlığı verilerine göre, sanayi üretimi Şubat ayındaki yüzde 2,3'lük artışın ardından Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 1,1 düştü. Quick tarafından ekonomistler arasında yapılan bir anket yüzde 0,3'lük bir düşüş öngörüyordu. Japon şirketleri üretimin Nisan ayında yüzde 1,3, Mayıs ayında ise yüzde 3,9 artmasını bekliyor.

“Japonya'nın üst düzey ticaret müzakerecisi Ryosei Akazawa, ABD ile tarife müzakerelerinde istikrarlı bir ilerleme hedeflediğini, zira ülkenin otomobil üreticilerinin tarifelerden kaynaklanan kayıplarının sürekli arttığını söyledi. Tokyo'da Washington'a ikinci tur müzakereler için gitmeden hemen önce gazetecilere konuşan Akazawa, “Görüştüğümüz bir otomobil üreticisinin başkanı bize şirketinin saatte 1 milyon dolar zarar ettiğini söyledi” dedi.

“Güney Kore Sanayi Bakanlığı yetkilileri ABD Ticaret Temsilcisi mevkidaşlarıyla “teknik görüşmeler” yapmak üzere bugün Washington'a gidecekler. Sanayi Bakanlığı yaptığı açıklamada, Washington'a gidecek heyetin ABD gümrük tarifeleri konusunda olası bir anlaşmada ilerleme kaydetmeyi umduğu belirtildi. Açıklamada, ekibin ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından açıklanan gümrük vergilerinin Güney Koreli şirketler üzerindeki etkisini, otomobil ve çelik ürünlerine yönelik karşılıklı gümrük vergileri ve ithalat vergilerinden muafiyet isteyerek en aza indirmeye çalışacağı belirtildi.

“UBS Yatırım Araştırması analistleri, Avrupa hisse senetlerinin artan altyapı ve savunma harcamaları gibi Avrupa'daki elverişli koşullar nedeniyle 2025'te ABD'li benzerlerinden daha iyi performans göstermesinin muhtemel olduğunu düşünülüyor. Analistler, fonların ABD hisselerinden Avrupa hisselerine akmasını ve bunun da Avrupa hisselerinin performansını artırmasını bekliyor.

“Avustralya'da tüketici fiyatları ilk çeyrekte beklenenden biraz daha hızlı yükseldi, ancak yıllık çekirdek enflasyon yine de üç yılın en düşük seviyesine geriledi ve gelecek ay bir faiz indirimi daha yapılması olasılığını artırdı. Avustralya İstatistik Bürosu'nun yayınladığı verilere göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Mart çeyreğinde yüzde 0,9 artarak yüzde 0,8'lik beklentilerin biraz üzerinde gerçekleşti. Yıllık TÜFE enflasyonu yüzde 2,4'te sabit kaldı. Çekirdek enflasyonu gösteren ortalama enflasyon, çeyrekte yüzde 0,7 artarak yüzde 0,6'lık beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Yıllık artış oranı yüzde 3,3'ten yüzde 2,9'a gerileyerek 2021'in sonlarından bu yana ilk kez Avustralya Merkez Bankası'nın yüzde 2 ila yüzde 3 hedef aralığına geri döndü. 

“Dünya Bankası, ekonomik büyümedeki zayıflamanın bol petrol arzıyla birleşmesiyle küresel emtia fiyatlarının 2020'den bu yana görülmeyen seviyelere düşmesinin beklendiğini bildirdi. Raporda, küresel emtia fiyatlarının 2026'da 6 yılın en düşük seviyesine düşmesinin beklendiği kaydedildi. Bu düşüşün artan ticaret engellerinden kaynaklanan kısa vadeli enflasyon risklerini yatıştırabileceği ancak aynı zamanda her üç gelişmekte olan ekonomiden ikisinin ekonomik ilerleme beklentilerini zayıflatabileceği aktarıldı. Küresel emtia fiyatlarının 2025'te yüzde 12,4 ve 2026'da yüzde 4,8 düşmesinin beklendiği bildirildi.”

SANAYİ HABER AJANSI