Ankara Sanayi Odası (ASO), 2004-2024 dönemini kapsayan “Ankara’nın ve İllerin Dış Ticaretinin Teknolojik Analizi” Çalışma Raporu’nu yayımladı.

ASO Başkanı Seyit Ardıç, söz konusu rapora ilişkin yaptığı değerlendirmede, Ankara’nın yüksek teknolojili ihracatta Türkiye’nin rotasını belirlediğini vurgulayarak, “Sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı yüksek teknolojili ihracatımızı artırmaktır. Gelişmekte olan ülkelerde yüksek teknoloji ihracatının payı yüzde 20’ler civarındayken, Türkiye’de bu oran hâlâ yüzde 3,6 seviyesinde. Bu tabloyu değiştirmek için üniversitelerimizle, sanayicilerimizle ve kamuyla el birliğiyle yenilikçi bir ekosistem kurmalıyız” dedi.

Ankara Liderliği Pekiştirdi

Rapora göre Ankara, yüksek teknoloji ihracatında 2024 yılında da liderliğini korudu. 15 milyar dolarlık toplam ihracatının yüzde 12,1’inin yüksek teknolojili ürünlerden oluşması, Ankara’nın teknolojik dönüşümdeki öncülüğünü bir kez daha ortaya koydu. Karşılaştırıldığında İstanbul’un yüksek teknoloji ihracat oranı yüzde 4,5, İzmir’in yüzde 2, Kocaeli’nin yüzde 1,3, Bursa’nın yüzde 0,5 ve Gaziantep’in yüzde 1,5 düzeyinde kaldı.

Özellikle savunma ve havacılık alanındaki üretim gücüyle öne çıkan Ankara, Türkiye’nin toplam silah ve mühimmat ihracatının yüzde 55’ini tek başına gerçekleştirerek bu alandaki gücünü pekiştirdi. Bunun yanı sıra ölçme, kontrol, test, seyrüsefer cihazlarının ihracatının 374 milyon dolara ulaşması da dikkat çekti. Ankara’nın yüksek teknolojili ürünlerde dış ticaret açığı oranı ise yüzde 49’a gerileyerek son yılların en düşük seviyesine indi.

Rekabetçi Pazar ve Çeşitlilik

ASO’nun raporunda, Ankara’nın ihracat pazar yoğunluğunun azaldığı ve bunun rekabetçiliği güçlendirdiği ifade edildi. 2023’te Ankara’nın ihracat yaptığı ilk 10 ülkenin toplam payı yüzde 52 iken, 2024’te bu oranın yüzde 46’ya düşmesi, Ankara’nın ihracatta pazar çeşitliliğini artırarak riskleri azalttığını ortaya koydu.

ASO-İLTEK Endeksi Öne Çıktı

Çalışma Raporu’nda, ASO tarafından geliştirilen İllerin Teknolojik Gelişmişlik Endeksi (ASO-İLTEK) de detaylı şekilde analiz edildi. 5 alt endeks ve 37 değişken temel alınarak hesaplanan ASO-İLTEK skoru yüksek illerin, yüksek ve orta-yüksek teknolojili ihracatta da önde olduğu tespit edildi. Raporda, yüksek teknolojili ihracatın artırılmasında ASO-İLTEK endeksinde yer alan kriterlerin dikkate alınarak politika geliştirilmesinin önemine vurgu yapıldı.

“Yüksek teknoloji ihracatına ulaşmada ASO-İLTEK’teki 37 değişkenin birlikte ele alınması, kaynak aktarım mekanizmalarının da buna göre kurgulanması gerektiğini net biçimde görüyoruz,” ifadesi raporda öne çıkan değerlendirmeler arasında yer aldı.

Politika Önerileri

Raporda, Türkiye’nin orta-yüksek teknoloji ihracatında ilerleme sağlarken, yüksek teknoloji ihracatının uzun süredir sınırlı kaldığı hatırlatılarak, daha hedef odaklı politika formülasyonlarının geliştirilmesi gerektiği belirtildi. Raporda öne çıkan politika önerileri ise şöyle sıralandı:

Ar-Ge yatırımlarının milli gelirdeki payının artırılması

Üniversite-sanayi iş birliği mekanizmalarının güçlendirilmesi

Nitelikli insan kaynağı yetiştirilmesine yönelik yapısal reformların hızlandırılması

Patent ve ticarileştirme süreçlerinde mentorluk mekanizmalarının geliştirilmesi

İnovasyon odaklı destek sistemlerinin yaygınlaştırılması

Dijital ve yeşil becerilere yönelik mesleki eğitim modellerinin kurulması

Ankara’nın savunma sanayiindeki başarısının diğer sektörlere yayılması için inovasyon temelli teşvikler tasarlanması

Bölgeler arası teknoloji transferi ve iş birliğinin desteklenmesi

KOBİ’lerin teknoloji yatırımlarına uygun finansman kaynaklarının sağlanması

Başkan Ardıç: “Ankara, Türkiye’nin Yönünü Belirliyor”

Ankara Sanayi Odası Başkanı Seyit Ardıç, rapora ilişkin değerlendirmesinde, Ankara’nın sahip olduğu güçlü insan kaynağı, üniversiteleri ve girişimcilik potansiyeliyle yüksek teknoloji ihracatında Türkiye’nin yönünü belirlediğini söyledi. Ardıç, şunları kaydetti:

“Ankara, savunma ve havacılık sanayisindeki lider konumuyla yüksek teknolojili üretimde farkını ortaya koyuyor. Artık sadece üretmek yetmez; sürdürülebilir kalkınmanın yolu, yüksek teknolojili ihracatımızı yükseltmekten geçiyor. Ankara’yı sanayi ve teknolojinin başkenti yapmak için çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz.”

Başkan Ardıç, fiyat rekabetinin tek başına yeterli olmadığına da dikkat çekerek, “Bilim ve teknoloji ile sanayi arasında çok güçlü bir ekosistem kurmamız şart. Ar-Ge yatırımlarına, dijital dönüşüme, ikiz dönüşüme daha fazla odaklanmalıyız. Ankara Sanayi Odası olarak hazırladığımız bu raporun, 81 ilin ihracat performansını teknoloji düzeyiyle ilişkilendirerek politika yapıcılara ışık tutacağına ve Türkiye’nin teknoloji odaklı büyüme modeline geçişinde yol göstereceğine inanıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Ankara ve Diğer İllerin Dış Ticaretinin Teknolojik Analizi_2Temmuz2025