Çanakkale Savaşları’nda kaydı unutulan şehitler

MEHMET BAYER – TARİH – HİBYA – Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ), İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Karataş yaptığı araştırma sonrası, Çanakkale Savaşları sırasında şehit olan bazı askerlerin isimlerinin kayıtlara hiç geçmediğini iddia etti. 
    
Çanakkale cephesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Türk tarihinin kritik bir dönemecine sahne olurken, buradaki başarı tarihi bir zaferin ve fedakarlığın simgesi haline geldi.

Çanakkale Savaşları ile ilgili son yapılan çalışmalar, bu savaşın istatistiksel yönleri hakkında yeni bulguları ortaya çıkardı.

Çanakkale Savaşları Enstitüsünün süreli yayınlarından Anafarta Dergisi'nin 20. sayısında Prof. Dr. Murat Karataş'ın yayımladığı ''Kayıp Şehitler'' isimli makalede, Çanakkale şehitleriyle ilgili yeni tarihsel bulgular kullanıldı.

Çanakkale'de ''Tabip yüzbaşı'' rütbesiyle görev yapmış Şefik Hüsnü (Deymer) Bey'in 4 Mart 1915 ile 1 Ocak 1916 arasında, İntepe-Çakaltepe mıntıkasında tuttuğu askeri kayıtlara ulaşan Prof. Dr. Karataş, ilk defa gün yüzüne çıkan verilerle, Çanakkale şehitlerine dair birçok bilginin kayıtlara yanlış geçtiğini, hatta pek çok şehit isminin kayıtlara hiç geçmediğini belirledi.

Milli Savunma Bakanlığının şehit listeleriyle, 1915 yılı tarihsel bulguları karşılaştıran Karataş, bakanlığa ait verilerin büyük oranda eksik ve yanlış olduğu sonucuna vardı.

Prof. Dr. Murat Karataş, HİBYA'ya yaptığı açıklamada, Yüzbaşı Şefik Hüsnü Bey'in tuttuğu detaylı istatistiklerle 1998 yılında Milli Savunma Bakanlığı tarafından yayımlanmış ''Şehitlerimiz'' isimli kitaptaki verileri karşılaştırdığını söyledi.

Şefik Hüsnü Bey'in notlarıyla bakanlığın ''Şehitlerimiz'' isimli eserinin birbiriyle uyuşma oranının yüzde 80,42 olduğunu, ancak bu uyuşan verilerde bile şehitlerin adı-soyadı, baba adı, birliği, şehadet tarihi ve yeri gibi mühim bilgilerin kitapta hatalı olduğunu öne süren Karataş, ''Kaydı uyuşan veriler değerlendirildiğinde eserdeki genel hata oranı yüzde 50'ye yakın. Ayrıca bu kitapta yüzde 20 oranında eksik şehit künyesi bulunuyor.'' dedi.

Murat Karataş, bu detaylı çalışmanın, Çanakkale cephesinde şehit düşen her beş şehitten birinin, resmi ''şehitlerimiz'' listesinde yer almadığını gösterdiğine işaret ederek, ''Şehitlerimiz listesinde yer alan şehit künyelerinden her ikisinden birinde de hata olduğu ortaya çıkıyor. İntepe-Çakaltepe mıntıkası, Çanakkale'nin Anadolu yakasında bulunuyor. Anadolu yakası Rumeli yakasına kıyasla çok daha hareketsiz. 'Şehitlerimiz' kitabında tespit ettiğim hata ve eksiklik oranı cephe genelinde çok daha büyük olabilir.'' diye konuştu.

Şehitlik imarı ve anıt yapımı gibi süreçlerde temel alınan söz konusu kitabın, bu gibi yanlış ve eksiklikler nedeniyle süregiden hatalar silsilesine sebebiyet verebileceğine değinen Karataş, şehitlerle ilgili çok daha titiz çalışmalar yapılmasına ihtiyaç olduğunu kaydetti.

SANAYİ HABER AJANSI