DSM Grup’a ”Filistin” cezası

Elektronik ticaret platformlarında ticari faaliyet yürüten ve DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Tic. A.Ş'nin elektronik ticaret platformunda yaklaşık 4 yıldır kitap ve iğneli metal buton rozetlerin satışını yapan H.K, şirketin 18.10.2023 tarihinde hiçbir bildirim yapmaksızın Filistin temalı iğneli rozet ürünlerin satışını kapattığını, bu durumu müşterilerden öğrendiğini, ürünlerin satışa yasak ürün statüsüne alınıp kilitlendiğini, Filistin Bayrağı iğneli çanta rozet ürünlerinin fiyatlarının 2 gün boyunca 0 TL olarak gösterildiğini, ürünlerin kilitlendiğini fark ettikten sonra söz konusu firmanın satıcı destek hattını aradığını, görüşme esnasında yetkililerin durumun hassas bir konu olduğu, DMS Grup'un konuya tarafsız kaldığı, ürünlerin altına propagandaya neden olacak olumsuz yorumlar yazılabileceği, bu nedenle ürünlerin satışının bir süre durdurulduğu ve uygun görülen zamanda tekrar satışa açılacağı şeklinde beyanda bulunduğunu savundu.

H.K, muhatabı olduğu şirketin basın açıklaması yaptığını, açıklamada, Filistin
temalı ürünlerin kasıtlı olarak yayından kaldırıldığı iddialarının asılsız olduğunu, söz konusu ürünlere yönelik arama taleplerinin olağanın üzerinde bir hızda artması sonucunda ürünlerin site içi arama motorunda sistemsel incelemeye girdiğinin ve teknik ekiplerin sorunu çözdüğünün belirtildiğini, ancak durumun böyle olmadığını, aksine ürünlerinin satışının kasıtlı olarak kapatıldığını, satışa kapatılmadan sonraki gün Filistin kelimesinin algoritmaya kitap olarak tanımlandığını, arama butonuna Filistin yazınca kitap sonuçlarının çıktığını, nitekim daha sonra müşteri sorularından birine yazdığı cevapta Filistin ibaresi geçtiği için sistemin yasaklı kelime kullanıldığı uyarısı verdiğini, İsrail ya da Amerika Birleşik Devletleri bayrakları ve ürünlerinin mağazada satıldığını, ancak Filistin ürünlerinin satılmasının sistematik bir şekilde engellendiğini, siyasal, ırksal, dinsel ve coğrafi ayrımcılık yapıldığını ileri sürüp, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna başvurdu ve gereğinin yapılmasını talep etti.

Söz konusu şirketten yazılı görüş alan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, uzun bir süredir İsrail'in Filistin topraklarında uluslararası hukuka aykırı işgali
ve faaliyetlerine devam ettiğini, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi tarafından paylaşılan verilere göre, 27.02.2024 itibariyle 30 binden fazla Filistinlinin öldürüldüğünü, 70 bin 457 kişinin yaralandığını, yaklaşık 1,7 milyon kişinin yerinden edildiğini, Gazze'de yaklaşık 13 bin çocuk ile 9 bin kadının öldürüldüğünü, kayıpların yaklaşık yüzde 70'inin kadın ve çocuklardan oluştuğunu, Cenevre Sözleşmeleri uyarınca açıkça savaş suçu işlenerek, Filistin halkının kabul edilemez biçimde toplu cezalandırmaya maruz bırakıldığını ifade etti.

Başvuranın muhatap şirket tarafından sunulan elektronik ticaret platformu üzerinden satışını yaptığı Filistin temalı ürünlerin satışının durdurulmasından
dolayı ayrımcılığa maruz kaldığı iddiasının, 6701 sayılı Kanunun 3. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen ayrımcılık temellerinden siyasi ve felsefi görüş temeli kapsamında olduğunun değerlendirildiğini işaret eden Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, değerlendirme neticesinde başvurunun esastan incelenebilecek bir başvuru olduğu kanaatine varıldığını bildirdi.

Kurum, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Anayasa Mahkemesi (AYM) kararlarının ilgili mevzuatla değerlendirildiğinde, muhatap şirketin, başvuranın Filistin temalı ürünlerinin satışının durdurulduğu yönündeki iddiasını çürütemediği, ayrımcılık yasağını ihlal etmediğini kanıtlayamadığı, başvurana yönelik siyasi ve felsefi görüş temelinde ayrımcı muamelede bulunduğu, dolayısıyla eşit muamele ilkesi ile ayrımcılık yasağının şirket tarafından ihlal edildiği kanaatine varıldığı, muhatap hakkında 141.934 TL idari para cezası uygulanmasına, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemesine başvurulabileceğine oy birliğiyle karar verildiğini duyurdu.

SANAYİ HABER AJANSI