Londra, 15 Aralık (Hibya) – Dünyanın en büyük ve en eski buzdağı A23a hareket halinde. Onlarca yıl deniz tabanına oturduktan ve daha yakın zamanda yerinde döndükten sonra, mega buz dağı Güney Orkney Adaları’nın kuzeyindeki konumundan kurtuldu ve şimdi Güney Okyanusu’nda sürükleniyor.
Büyük Londra'nın iki katı büyüklüğünde ve yaklaşık bir trilyon ton ağırlığında olan dev A23a, 1986'da Antarktika'nın Filchner Buz Sahanlığı'ndan koptu ve 2020'de kuzeye doğru yavaş yolculuğuna başlamadan önce 30 yıldan fazla bir süre Weddell Denizi'ndeki deniz tabanında karaya oturdu.
Buz dağı yolculuğu ilgi çekici bilimsel olaylarla işaretlendi. Buz dağı aylarca bir Taylor Sütunu'nda sıkıştı, bu bir oşinografik fenomendir ve bir denizaltı dağının üzerindeki dönen suyun nesneleri yerinde hapsettiği bir durumdur. Bu dinamik, A23a'nın tek bir noktada dönmesini sağlayarak beklenen hızlı kuzeye doğru sürüklenmesini geciktirdi.
A23a'nın, onu Güney Georgia'nın alt Antarktika adasına doğru sürüklemesi muhtemel olan Antarktika Kutup Çevresi Akıntısı'nı takip ederek Güney Okyanusu'na doğru yolculuğuna devam etmesi bekleniyor. Bu bölgede daha sıcak suyla karşılaşacak ve daha küçük buzdağlarına ayrılarak sonunda erimesi bekleniyor.
Buzul tabakasının okyanusu nasıl etkilediğini anlamayı amaçlayan OCEAN:ICE projesine eş başkanlık eden British Antarctic Survey'de oşinograf olan Dr. Andrew Meijers şunları söyledi:
“A23a'nın sıkışıp kaldığı dönemlerden sonra tekrar hareket ettiğini görmek heyecan verici. Antarktika'dan kopan diğer büyük buzdağlarının izlediği rotayı izleyip izlemeyeceğini görmek istiyoruz. Ve daha da önemlisi bunun yerel ekosistem üzerinde nasıl bir etkisi olacağını görmek istiyoruz.”
Tam bir yıl önce British Antarctic Survey'in son teknoloji araştırma gemisi RRS Sir David Attenborough'daki araştırmacılar, BIOPOLE projesi için Weddell Denizi'nde bir bilimsel görevdeyken buzdağını gözlemlediler ve inceledi. Bilim insanları, Antarktika ekosistemlerinin ve deniz buzunun küresel okyanus karbon ve besin döngülerini nasıl etkilediğini incelerken hareket eden buzdağının ilk fotoğraflarını çektiler ve devasa buzdağının yanından veri topladı.
BIOPOLE gezisinde biyojeokimyacı olan Laura Taylor, A23a ile yakın karşılaşmalarının önemini vurguladı:
“Bu dev buzdağlarının geçtikleri sulara besin sağlayabildiğini ve aksi takdirde daha az üretken alanlarda gelişen ekosistemler yaratabildiğini biliyoruz. Bilmediğimiz şey, belirli buzdağlarının, ölçeklerinin ve kökenlerinin bu süreçte ne gibi bir fark yaratabileceği.
Buzdağının rotasının arkasında, hemen yanında ve önünde bulunan okyanus yüzey sularından örnekler aldık. Bunlar, A23a çevresinde hangi yaşamın oluşabileceğini ve bunun okyanustaki karbonu ve atmosferle dengesini nasıl etkilediğini belirlememize yardımcı olmalı.”
SANAYİ HABER AJANSI