Özbekistan’da Sanayileşmeye ve Yüksek Teknolojiye OSTİM Katkısı

Geçtiğimiz günlerde imzalanan iki yeni sözleşmeyle, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti’nde Nukus şehrinde OSB kurulumu için fizibilite çalışmalarının yapılması ve Özbekistan Teknik Metaller Kurumu (TMK) ile nadir toprak elementlerinin işlenip yüksek teknolojiye dayalı üretime dönüştürülmesi konusunda iş birliği kararlaştırıldı.

OSTİM Modeli Özbekistan’a Örnek Oldu

OSTİM’in daha önce hayata geçirdiği Ohangaron Tech Industrial danışmanlık projesi ile Özbek-Türk OSB çalışmalarının başarısı, ülkedeki kamu kurumlarının ilgisini çekmişti. Özellikle sanayi bölgelerinin kurulması ve işletilmesi konusundaki tecrübeler, Özbekistan yönetimi tarafından örnek alınmaya başlandı.

28 Kasım 2024’te Taşkent’te düzenlenen Türkiye-OSTİM İş Forumu’nda başlayan temaslar, 2025 Eylül ayına gelindiğinde somut sözleşmelerle sonuçlandı. 4 Eylül’de Karakalpakistan yönetimiyle, 6 Eylül’de ise TMK ile anlaşmalar imzalandı. OSTİM adına sözleşmelere Bölge Müdürü ve Özbekistan Projesi Koordinatörü Y. Mimar Adem Arıcı imza atarken, Karakalpakistan tarafını Bakanlar Konseyi Girişimciliği Teşvik Müdürü Xasanov Ulug’bek Kurbanbayevich, TMK tarafını ise Yönetim Kurulu Başkanı Farhod Abdullayev temsil etti.

Nukus’ta 160 Hektarlık OSB Planlanıyor

Karakalpakistan hükümeti, sanayileşme için Nukus’ta 160 hektarlık bir alanı OSB kurulumu için tahsis etti. OSTİM, hazırlayacağı master plan çerçevesinde bölgenin altyapı projelerini –yağmur suyu, kanalizasyon, içme suyu, elektrik, doğalgaz ve yol planlaması dahil– hayata geçirecek. Ayrıca bölgeye özgü mevzuat oluşturulacak ve yatırımcıların bölgeye çekilmesi için uluslararası toplantılar düzenlenecek.

Adem Arıcı, Nukus’un sunduğu avantajları şöyle değerlendirdi:
“Enerji maliyetleri son derece uygun. Türkiye’ye kadar uzanan karayolu ağı üzerinde stratejik bir noktada yer alıyor. Özellikle otomotiv ve yenilenebilir enerji sektörlerinde önemli fırsatlar var. Şu an bölgede sanayi yapılaşması yok. OSTİM modeliyle burayı cazip bir yatırım merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz.”

Nadir Toprak Elementlerinden Katma Değerli Ürün

Özbekistan’ın önemli kuruluşlarından TMK ile yapılan sözleşme ise ülke ekonomisine yüksek teknoloji boyutu kazandırmayı amaçlıyor. OSTİM, TMK için nadir toprak elementlerinin zenginleştirilmesi ve sanayide kullanılabilecek ürünlere dönüştürülmesine yönelik OSB konseptleri hazırlayacak. Çirçik, Ohangaron, Semerkant ve Cizzak bölgeleri için fizibilite raporları hazırlanacak, ayrıca nadir elementlerin geleceğine dair kapsamlı bir rapor sunulacak.

Bu çalışmalar üniversite-sanayi iş birliğiyle yürütülecek. Fırat Üniversitesi ve İskenderun Teknik Üniversitesi’nin de katkılarıyla hazırlanacak rapor, Türkiye’nin yüksek teknoloji üretim tecrübesini Özbekistan’a taşıyacak.

Adem Arıcı, nadir elementlerin stratejik önemine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Elektronikten savunma sanayiine, havacılıktan ileri teknoloji üretimine kadar birçok alanda nadir toprak elementlerine ihtiyaç duyuluyor. OSTİM olarak TMK’yı Türkiye’deki yüksek teknoloji üretim ağımıza da entegre edeceğiz.”

OSTİM’in Küresel Etkisi

Türkiye’de yıllardır geliştirdiği OSB modeliyle sanayiye yön veren OSTİM, bu tecrübesini şimdi de Orta Asya’ya taşıyor. Özbekistan’da hayata geçirilen projeler, yalnızca yeni sanayi bölgelerinin kurulmasını değil, aynı zamanda yüksek teknolojinin ve yenilikçi üretimin bölgeye kazandırılmasını hedefliyor.

Kaynak: Sanayi Haber Ajansı