2023 TEMMUZ AYI YD-ÜFE ORANLARI

Enflasyonun birçok çeşidi mevcuttur ve tüm bu çeşitler TÜİK tarafından belirli dönemlerde kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Doğal olarak bizleri vatandaş olarak en çok ilgilendiren tüketici fiyat endeksi olduğundan diğer enflasyon çeşitlerine çoğunlukla ilgi göstermeyebiliriz ama hepimizin bilmesi gereken diğer endeksleri de unutmamamız gerekir. Bunlardan en önemlileri Yİ-ÜFE, TÜFE, YD-ÜFE sayılabilir.

Yurt dışı üretici fiyat endeksi; belirli bir dönem içinde yurt dışına satılmak üzere üretimi yapılan ürünlerde yaşanan fiyat değişikliğidir. Yani ihracat için üretilen ürünlerde yaşanan fiyat hareketleri olarak tanımlanabilir.

İhracat, bir ülkenin ekonomik anlamda büyümesi, gelişmesi için olmazsa olmaz faktörlerin başında gelir. İhracat yüksek rakamlara ulaşmış ise o ülkede üretim var demektir, işsizlik azalmakta demektir, devletin vergi gelirleri artıyor demektir, ülkeniz döviz rezervleri artıyor gibi birçok olumlu ekonomik gelişmeler oluyor demektir. Ülkemizde ihracat rakamları yüksek seviyededir ama ithalatımız maalesef ihracatın üstündedir. Bunun yegâne sebebi zorunlu olarak dışarıdan tedarik ettiğimiz akaryakıt, enerji, doğalgaz gibi temel tüketim ürünlerine yaptığımız döviz ödemeleridir.

İhracatın gelişebilmesi için öncelikle üretim kaynaklarının doğru ve verimli şekilde kullanılması gerekir. Günümüzde yapılan üretimin ara mal ve hammaddesinin yaklaşık yüzde ellisi yırt dışından ithal yoluyla gelmektedir. Doğal olarak söz konusu aramalı ve hammaddeye döviz ödemek zorundayız. Kurlar yüksek olunca da ödediğimiz para da yüksek olacağından ödenen bedel üretim maliyetine yansıyacaktır ve bu da enflasyon demektir. Dolayısıyla ülke olarak ithal ikame ürünleri kendimiz üretmek zorundayız ve ayrıca katma değeri yüksek, teknolojik ürünlere önem vermek zorundayız.

Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere haziran ayına kadar baz etkisiyle düşen YD-ÜFE oranları temmuz ayında yükselme eğilimine girmiş gözüküyor. Ancak temmuz ayında yapılan art arda zamlardan sonra ağustos ayında YD-ÜFE oranının daha yüksek geleceğini tahmin etmek zor değildir. Yükselen kurlar da oranın yükselmesinde etken olacaktır.

Temmuz ayına ait YD-ÜFE oranları TÜİK tarafından açıklandı. Buna göre; Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) yıllık %60,32, aylık %15,34 arttı.

YD-ÜFE (2010=100) 2023 yılı temmuz ayında bir önceki aya göre %15,34, bir önceki yılın aralık ayına göre %45,66, bir önceki yılın aynı ayına göre %60,32 ve on iki aylık ortalamalara göre %58,79 artış gerçekleşti.

YD-ÜFE değişim oranları (%), Temmuz 2023

İmalat yıllık %60,43 arttı

Sanayinin iki sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %54,26, imalatta %60,43 artış olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %53,70, dayanıklı tüketim malında %67,95, dayanıksız tüketim malında %62,40, enerjide %22,42, sermaye malında %72,44 artış olarak gerçekleşti.

İmalat aylık %15,34 arttı

Sanayinin iki sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %15,34, imalatta %15,34 artış olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %13,39, dayanıklı tüketim malında %17,59, dayanıksız tüketim malında %14,25, enerjide %25,60, sermaye malında %16,23 artış olarak gerçekleşti.

Yıllık YD-ÜFE’ye göre 10 alt sektör daha düşük, 15 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi

YD-ÜFE sektörlerinden kok ve rafine petrol ürünleri %22,42, metal cevherleri %41,56, ana metaller %41,82 ile endekslerin en az arttığı alt sektörler oldu. Buna karşılık makine ve ekipmanlar b.y.s. %84,89, bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler %83,60, tütün ürünleri %81,90 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Sektörlere göre YD-ÜFE yıllık değişim oranları (%), Temmuz 2023

Aylık YD-ÜFE’ye göre 13 alt sektör daha düşük, 12 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi

YD-ÜFE sektörlerinden ana metaller %11,74, gıda ürünleri %11,90, temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %12,39 ile endekslerin en az arttığı alt sektörler oldu. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri %25,60, bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler %18,54, makine ve ekipmanlar b.y.s. %17,25 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Sektörlere göre YD-ÜFE aylık değişim oranları (%), Temmuz 2023

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI