2023 YILI 2, ÇEYREK İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ

İşgücü Girdi Endeksleri (İGE) altında yer alan İstihdam, Brüt Ücret-Maaş, Çalışılan Saat ve İşgücü Maliyeti Endeksleri alt kalemlerinin büyük bölümü mevsimsellik ve/veya takvim etkisi içermektedir.

Verilerde yıldan yıla yinelenen ve yılın bazı ay/dönemlerinde ortaya çıkan periyodik artış ya da azalışlar mevsimsel etkiler olarak adlandırılırken, ay/dönem/yıl içindeki takvim kompozisyonuna bağlı olarak oluşan etkiler takvim etkileri olarak adlandırılmaktadır. Mevsim ve takvim etkisinden arındırma ise mevsim ve takvim etkilerinin istatistiksel yöntemler kullanarak tahmin edilmesi ve eğer anlamlı ise veriden ayrıştırılması işlemidir.

Mevsim ve takvimden kaynaklanan etkiler, geçici nitelikte olduklarından, verinin genel eğiliminin gözlemlenmesini engellemektedir. Mevsimsel hareketler içeren veride, belirli bir dönemde meydana gelen değişikliğin, verideki gerçek artış veya azalıştan mı, yoksa mevsimsel etkilerden mi kaynaklandığını anlamak oldukça güçtür. Oysa karar verme ve planlama faaliyetleri için gerekli olan kısa dönemli göstergelerin, istenen dönemler arasında sağlıklı karşılaştırma yapmaya olanak sağlayacak şekilde üretilmesi büyük önem taşımaktadır. Kısa dönemli göstergelerde aylık/dönemlik ve yıllık değişimlerin sağlıklı bir şekilde yorumlanabilmesi için, bir önceki aya/döneme göre yapılacak karşılaştırmalarda mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış göstergelerin kullanılması, bir önceki yılın aynı ayına/dönemine göre yapılacak karşılaştırmalarda ise takvim etkisinden arındırılmış göstergelerin kullanılması daha anlamlı olacaktır.

En basit anlamıyla işgücü girdi endeksi çalışan nüfusun işgücüne katılımı, haftalık çalışma saati, ücretler gibi bilgilerdir. Esas itibariyle işsizliğin azalması işgücüne yani üretim faaliyetlerine katılmakla sağlanmaktadır.

TÜİK İN kamuoyu ile paylaştığı 2023 yılı 2, çeyrek işgücü istatistikleri aşağıdaki gibidir.

Hane halkı İşgücü Araştırması Şubat ve mart aylarına ilişkin anket uygulaması, ülkemizde yaşanan deprem felaketi nedeniyle bazı illerde yapılamadığından, 2023 yılı I. çeyreğine ilişkin sonuçlar anket uygulaması gerçekleştirilebilen iller üzerinden Türkiye bazında tahmin verecek şekilde ağırlık andırma yapılarak hesaplanmıştı. 2023 yılı II. çeyreğinden itibaren anket uygulaması depremden etkilenen iller de dahil olmak üzere tüm ülke genelinde uygulanabilmiş ve bu sebeple standart ağırlık andırma işlemi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ilgili aylar için deprem etkisinin göstergelere yansıtılabilmesi amacıyla ek bir anket uygulaması yapılarak 2023 yılı I. çeyreğine ilişkin arındırılmamış ve mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sonuçlar yeniden hesaplanarak geriye dönük olarak ilgili istatistiksel tablolarda ve veri tabanında revize edilmiştir.

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %9,7 seviyesinde gerçekleşti

Hane halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puanlık azalış ile %9,7 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %7,8, kadınlarda %13,4 olarak tahmin edildi.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı %48,2 oldu

İstihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 151 bin kişi artarak 31 milyon 513 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puanlık artış ile %48,2 oldu. Bu oran erkeklerde %65,7 iken kadınlarda %31,1 olarak gerçekleşti.

Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı %53,4 olarak gerçekleşti

İşgücü 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 80 bin kişi artarak 34 milyon 914 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise değişim göstermeyerek %53,4 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde %71,2, kadınlarda ise %36,0 oldu.

Genç nüfusta mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %18,3 oldu

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre 1,2 puanlık azalış ile %18,3 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde %15,1, kadınlarda ise %24,1 olarak tahmin edildi.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdamın %57,4’ü hizmet sektöründe yer aldı

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre sanayi sektöründe 8 bin kişi azalırken, tarım sektöründe 10 bin kişi, inşaat sektöründe 28 bin kişi, hizmet sektöründe 121 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %14,7’si tarım, %21,7’si sanayi, %6,3’ü inşaat, %57,4’ü ise hizmet sektöründe yer aldı.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 44,3 saat oldu

İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 0,4 saat azalarak 44,3 saat olarak gerçekleşti.

Mevsim etkisinden arındırılmış âtıl işgücü oranı %23,5 oldu

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan âtıl işgücü oranı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1 puanlık artış ile %23,5 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %16,5 iken potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı %17,3 olarak tahmin edildi.

İstihdam endeksi çeyreklik %0,1 azaldı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında istihdam endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %0,1 azaldı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %0,9 azaldı, inşaat sektöründe %0,3 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %0,4 arttı.

Çalışılan saat endeksi çeyreklik %0,1 azaldı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında çalışılan saat endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %0,1 azaldı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %0,8 azaldı, inşaat sektöründe %0,4 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %0,2 arttı.

Brüt ücret-maaş endeksi çeyreklik %12,8 arttı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında brüt ücret-maaş endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %12,8 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %12,3, inşaat sektöründe %11,3 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %13,3 arttı.

Saatlik işgücü maliyeti endeksi yıllık %113,7 arttı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik işgücü maliyeti endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %113,7 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %111,8, inşaat sektöründe %111,7 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %116,6 arttı.

Saatlik kazanç endeksi yıllık %108,3 arttı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %108,3 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %105,6, inşaat sektöründe %109,4 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %111,4 arttı.

Saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi yıllık %144,4 arttı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi, 2023 yılı Il. Çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %144,4 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %147,2, inşaat sektöründe %124,0, ticaret-hizmet sektörlerinde %146,7 arttı.

Saatlik işgücü maliyeti endeksi çeyreklik %10,7 arttı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik işgücü maliyeti endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %10,7 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %9,8, inşaat sektöründe %10,2 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %11,6 arttı.

Saatlik kazanç endeksi çeyreklik %12,9 arttı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %12,9 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %13,2, inşaat sektöründe %10,8 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %13,1 arttı.

Saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi çeyreklik %1,6 arttı

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi, 2023 yılı ll. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %1,6 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %2,7 azaldı, inşaat sektöründe %7,3 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %4,7 arttı.

İşgücü girdi ve maliyeti endeksleri ve değişim oranları, Il. Çeyrek: Nisan-Haziran 2023

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI