YURT DIŞI GİRİŞİMLERİNİN 2022 YILINDA 89,290 MİLYON DOLAR CİROYA ULAŞTI

Türk Girişimciler Neden Girişimlerini Başka Ülkelerde Başlatıyor?

Günümüze kadar Türk girişimler arasında bazı önemli isimlerin kurulum aşamasında Türkiye yerine başka ülkeleri tercih ettiğini veya rotayı yurtdışına çevirdiğine tanıklık etmiş olabilirsiniz. Öyle ki Türklerin yurtdışında kurup büyütmeyi seçtiği girişimlerden size oldukça tanıdık gelecek olan isimler vardır: Mubi, Medigo, Nexdoc, Udemy bunlardan sadece birkaçı… Peki girişimciler şirket kurma aşamasında neden Türkiye yerine yurtdışını tercih ediyorlar? Girişimini yurtdışında kurmanın avantajları ve dezavantajları neler?

Girişimleri Yurtdışında Kurma İhtiyacı Nereden Geliyor?

Girişimlerini kurarken yurtdışına gözlerini çeviren Türk girişimcilerin bu kararlarının arkasındaki öncelikli sebep kar elde etme potansiyeli, teşvik ve ekosistem fırsatlarına erişim sağlamak. Avrupa Birliği’ndeki çoğu ülke, Türkiye’deki mevcut şartlar göz önünde bulundurulduğunda, daha güçlü ekonomik imkanları, gümrük avantajları, daha oturaklı bir girişim ve yatırım ekosistemi sunuyor olabilir. Üstelik girişimlerin alanlarına göre sağlayacakları servis henüz Türkiye pazarında ihtiyaç duyulan bir servis olmadığında yurtdışına yönelmek girişimciler için olabilecek en az riskli adım haline geliyor.

Bunun yanı sıra ülkemizde yurtdışında şirket kurma üzerine teşvikler yer alıyor. Dünya pazarında kendini daha görünür ve erişilebilir bir şekilde konumlamak isteyen Türk girişimler bu süreçte Ticaret Bakanlığı’nın teşviklerinden yararlanarak şube açma, tanıtım giderlerinin karşılanması, marka ve tescil giderlerinin ödenmesi gibi alanlarda destek alabiliyor.

Yurtdışına Açılmanın Avantajları

Yurtdışında şirket kurmak sizin için daha ekonomik olarak avantajlı bir opsiyon olabilir. Genele bakıldığında Türkiye her ne kadar girişim ekosistemi ve yatırım oranları bakımından Avrupa’da birinci ligde olsa bile, başka ülkeler halen unicorn yaratma potansiyeli ve yüksek yatırım değerleri açısından önde geliyor. Aynı zamanda bazı sektör ve servisler belli ülkelerde daha fazla revaçta olduğundan, girişimler sunduğu servislerin Türkiye’de benzer ilgi ve talep görmeyeceğini öngörüyor olabilir.

Dış Ticaret Müsteşarlığının yayınladığı destek planına göre yurtdışında faaliyet gösteren girişimler “Yurt Dışında Ofis-Mağaza Açma İşletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ”’den yararlanarak masraflarının önemli bir kısmını karşılayabilirler.

Bu faktörlerin dışında avantajlar ülke özelinde değişim göstermektedir. Örneğin ABD pazarına açılmak yüksek talep, güçlü ekonomi ve büyük bir melek yatırımcı ağına erişim sağlar. New York, Chicago, ve tabiki San Francisco kimi önemli şehirler adeta kendi girişim dünyalarına sahip ve girişimciler için oldukça cazip lokasyonlar. ABD’nin bir diğer avantajı ise üniversite ve dernek gibi kurumların yönetiminde gerçekleşen programlar, teşvik paketleri. Başka bir örneği göz önünde bulunduracak olursak, Estonya e-vatandaşlık gibi kolaylıklar ile Türk girişimcilerin tercih ettiği bir diğer lokasyon. Dijital altyapıları ve internet üzerinden kolaylıkla halledilen çoğu işlemin yanı sıra iş yeri açmak oldukça pratik.

Girişiminizi Yurtdışında Kurarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Avantajlarının yanı sıra yurtdışında şirket kurmanın getirebileceği önemli dezavantajlar da bulunmakta. Bu sebeple girişiminizi Türkiye dışında geliştirmek istiyorsanız bu maddelere dikkat etmelisiniz.

Pazar Araştırmanızı Yapın: Sunacağınız ürün ve hizmetlerin yurtdışında size getireceği pazarlama maliyetleri, harcamanız gerekecek sermaye, iş gücü ve zamanı dikkatle gözden geçirmelisiniz. Bu servisleri sunmak için doğru ülke neresi? Her ülkenin pazarı günün sonunda bağımsız bir şekilde işlev gösterir. Pazar araştırmanızı Türkiye’ye yönelik yaptıysanız, tekrar gözden geçirmenizde fayda olacaktır.

Deneyim ve Bağlantı İhtiyaçlarınızı Netleştirin: Girişiminizi geliştirmeyi düşündüğünüz ülke ile ilgili gerekli bilgi ve donanıma sahip misiniz? Buradaki iş kültürü, anlayışı ve sürdürülebilir modellere uyum sağlayabilecek misiniz? Daha da önemlisi, bu ülkede başarılı bir girişim yaratmak için gerekli iş kontakları ve bağlantılara sahip misiniz? Bu gibi sorulara bu atılımı gerçekleştirmeden önce detaylı bir şekilde cevap geliştirmeniz önemli. Sektörel araştırmanızı yapmayı, ihtiyaç listenizi çıkarmayı ve kuruluş süreçlerini analiz etmeyi unutmayın.

Siyasi Ortam ve Şirket Haklarını İnceleyin: Ülkeye göre değişim gösteren mülkiyet hakları, vergilendirme politikaları, siyasi koşullar ile seçeceğiniz ülkede girişim kurmak beklediğinizden daha çok risk arz edebilir. Yabancı yatırımcılar ile çalışırken haklarınızın koruduğuna emin olmalısınız.

Ekonomi Koşullardan Haberdar Olun: Atılım yapacağınız ülkedeki işsizlik oranı, gelir seviyeleri gibi kritik metrikleri gözden geçirmeniz faydalı olacaktır. Bunun yanında girişim ekosistemi özelinde ekonomik araştırmalar yapmanız da size yardımcı olur. Bugüne kadar bu ülkeden kaç tane unicorn çıktı? Mevcut girişim yatırım oranları diğer ülkeler ile rekabet edecek oranda mı?

(Yukarıdaki bilgiler, startup.com sitesinden aldım.)

2022 yıllı yurt dışında kontrol edilen girişim istatiskleri bilgileri TÜİK tarafından aşağıdaki şekilde yayınlanmıştır.

Türkiye’de yerleşik girişimlerin yurt dışında kontrol ettiği girişimlerden elde ettiği ciro 2022 yılında 89 milyar 290 milyon dolar oldu

Yurt dışında kontrol edilen girişim istatistiklerine göre, Türkiye’de yerleşik girişimlerin yurt dışında kontrol ettiği girişim sayısı 2021 yılında 2 354 ve 2022 yılında 2 578 oldu. Bu girişimler 2021 yılında 74 milyar 651 milyon dolar, 2022 yılında ise 89 milyar 290 milyon dolar ciro elde etti.

Yurt dışında kontrol edilen girişimlerde en yüksek ciro ticaret faaliyetinde oluştu

Yurt dışında kontrol edilen girişimlerin 2022 yılında faaliyete göre oluşan ciro toplamında ilk sırada ticaret; sonra sırasıyla sanayi, inşaat ve hizmet faaliyetleri yer aldı. Yurt dışında ticaret faaliyeti gösteren girişimler toplam 38 milyar 999 milyon dolar ciro elde etti. Ciro toplamında ikinci sırada yer alan sanayi faaliyetinde 27 milyar 204 milyon dolar; üçüncü sıradaki inşaat faaliyetinde 11 milyar 812 milyon dolar ve son sıradaki hizmet faaliyetinde ise 11 milyar 275 milyon dolar ciro elde edildi.

Yurt dışında kontrol edilen girişimlerin 903’ü hizmet, 821’i ticaret, 508’i sanayi ve 346’sı ise inşaatta faaliyet gösterdi.

Yurt dışında kontrol edilen girişimlerin en etkin olduğu coğrafya Avrupa oldu

Avrupa (AB27+EFTA) ülkeleri 2022 yılında girişim sayısında %37,7 pay ile birinci sırada, ciroda %28,9 pay ile ikinci sırada yer aldı. Diğer Avrupa ülkeleri ise %29,9 pay ile ciroda ilk sırada, %20,6 pay ile de girişim sayısında ikinci sırada yer aldı. Yakın ve Orta Doğu ülkeleri cirodan aldığı %14,7 pay ile üçüncü sırada yer aldı. Girişim sayısında üçüncü sırayı payı %13,9 olan Diğer Asya ülkeleri aldı. Çalışanlar sayısında %33,1 ile en büyük paya sahip olan Diğer Avrupa ülkeleri, personel maliyetinde de %32,9 ile ilk sırada yer aldı. Personel maliyetinde ikinci büyük payı %27,3 ile Avrupa (AB27+EFTA) ülkeleri aldı.

Yurt dışında kontrol edilen girişim sayısının en çok olduğu ülke Almanya, en yüksek cironun elde edildiği ülke Birleşik Krallık oldu

Yurt dışında kontrol edilen girişim sayısının en yüksek olduğu ülke 2022 yılında 249 girişim ile Almanya oldu. Almanya’da kontrol edilen girişimlerin 2022 yılında elde ettiği ciro 2 milyar 881 milyon dolar iken bu girişimlerde çalışanlar sayısı 6 044 ve personel maliyeti 340 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Birleşik Krallık 2022 yılında 12 milyar 699 milyon dolar ile yurt dışı girişimlerden sağlanan cironun en yüksek olduğu ülke oldu. Birleşik Krallık ‘ta kontrol edilen girişimlerin sayısı 121 olup bu girişimlerde çalışanlar sayısı 8 568, personel maliyeti ise 590 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yurt dışında kontrol edilen girişim sayısı açısından 174 girişim ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ikinci olurken, 154 girişim ile Rusya Federasyonu üçüncü sırada yer aldı. Ciroda ise 8 milyar 367 milyon dolar ile Rusya Federasyonu ikinci, 6 milyar 806 milyon dolar ile Birleşik Arap Emirlikleri üçüncü sırada yer aldı.

AÇIKLAMALAR

Yurt Dışında Kontrol Edilen Girişim İstatistikleri, Türkiye’de yerleşik girişimlerin kontrol ettikleri yurt dışında yerleşik girişimlere ait bilgileri içeren istatistiktir.

Kontrol: Gerektiğinde uygun yöneticileri seçerek girişimin genel politikasına karar verebilme gücü olarak tanımlanmaktadır.

Yurt Dışında Kontrol Edilen Girişim İstatistiklerinde faaliyet sınıflaması için 31022 sayılı (mükerrer) resmî gazetede yayımlanan İstatistiki Sınıflamalar Yönetmeliği’nde yer alan “Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2)” kullanılmıştır.

Ülke grubu sınıflaması için Avrupa Birliği’nin coğrafi sınıflama kodlarına uygun olarak üretilen ulusal coğrafi sınıflama kullanılmıştır.

Haber bültenindeki ana faaliyet grupları NACE Rev.2’ye göre aşağıdaki gibi oluşturulmuştur:

Sanayi: Madencilik ve taş ocakçılığı (B), imalat (C), elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı (D) ile su temini, kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri (E).

Ticaret: Toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetleri (G).

İnşaat: İnşaat (F).

Hizmet: Ulaştırma ve depolama (H), konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri (I), bilgi ve iletişim (J), finans ve sigorta faaliyetleri (K), gayrimenkul faaliyetleri (L), mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler (M), idari ve destek hizmet faaliyetleri (N), eğitim (P), insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri (Q), kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor faaliyetleri (R) ile diğer hizmet faaliyetleri (S).

Kaynak: startup.com ve TÜİK

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI