KKM NİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI

Öncelikle kur korumalı mevduata neden ihtiyaç duyulduğuna bakmamız gerekir.21 Eylül 2021 tarihinde başlayan düşük faiz yüksek kur döneminin başlamasıyla birlikte döviz kurları ve enflasyon oranı yükselişe geçmiş, ekonomide dengeler bozulmuştu. Söz konusu sisteme geçmeden önce enflasyon oranı %19,60, politika faizi %19.05, dolar kuru da 7-7,5 TL civarında seyrediyor, ekonomi de istikrarlı bir şekilde yürümekteydi. Ancak ısrar edilen düşük faiz yüksek faiz dönemine geçilince 7,5 TL olan dolar kuru üç ayda 18,34 TL seviyelerine kadar astronomik şekilde enflasyonla birlikte yükseldi. Hatta anlaşmazlıklar yüzünden maliye bakanı ve merkez bankası başkanı da gece yarısı kararnameleriyle görevden alınıp yerine yeni isimler getirilmişti. Tasarruf sahipleri ve yatırımcılar da daha çok getiri sağlayabilmek için dövize talebi arttırdılar ve dolarizasyon da artmış oldu.

Ekonomik dengenin bozulmasıyla birlikte süregelen olumsuzluklardan kurtulabilmek, enflasyonu kontrol altına almak ve en önemlisi döviz kurlarını düşürmek için 21 aralık 2021 gecesi kur korumalı mevduat sistemine zorunlu olarak geçildi ve aynı gece 18,34 TL olan dolar kuru 10-10,5 TL ye kadar gerilemiş, dolar sahipleri TL ye geçmişler ve dolarizsyon azalmıştı dönemde uygulamaya geçilen kur korumalı mevduat sistemi, merhum Turgut Özal dönemindeki dövize çevrilebilir mevduat sistemine benzetilerek çeşitli eleştiriler yapıldı. Ancak yapılacak başka alternatif kalmamıştı. Hükümet çevreleri ise kurların fazla yükselmeyeceği için hazineye getireceği yükün olmayacağını veya çok az yük getireceğini savundular.

Yukarıda bahsetmeye çalıştığım gibi zorunlu olarak başvurulan kur korumalı mevduat sistemi tasarruf sahipleri tarafından benimsenmesine rağmen aradan bir yıl geçtikten sonra döviz kurları başlangıç değerine ulaşmış, enflasyon da yükselme eğilimini sürdürmüştür. KKM ye olan ilgi ise döviz kurlarının yatay seyretmeye başladığı yaklaşık dört ay öncesine kadar devam etmiş, daha sonra cazibesini kaybettiği gerçeğiyle azalma eğilimine girmiştir.

Bu arada KKM uygulamasının hazineye getirdiği yük yaklaşık 1 triyon TL ye kadar çıkınca hükümet sistemde sağlanan vergi vd. gibi avantajları kaldırarak sistemden çıkmak için girişimler yaptı ve yapılan girişimler son derece doğru yaklaşımlardır. Çünkü kur korumalı mevduat sistemi, fakirden alınıp zengine verilen bir uygulamadır. Dolayısıyla sistemden çıkılması son derece doğru ve yerinde karardır.

Sistemin yarınına bakacak olursak bildiğiniz üzere döviz kurları uzunca bir süredir yatay seyretmektedir, ancak yatay seyir bir müddet sonra yerini yukarı yönlü hareketliliğe bırakabilir. Dolayısıyla kur korumalı mevduat sistemi tekrar yükselişe geçebilir. Tabii ki bu tahminle başka önlemler alınmaması durumunda geçerlidir.

Bloomberg gazetesinin haberine göre;

19 Temmuz haftasında son altı ayın en sert gerilemesini kaydeden kur korumalı mevduatlarda düşüş 26 Temmuz haftasında 50 milyar lira ile yavaşladı.

Kur korumalı mevduatlar (KKM) ve katılma hesapları 49,7 milyar TL gerileyerek düşüşünde hız kesti.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) haftalık bülteninde yer alan bilgilere göre, 26 Temmuz haftasında kur korumalı TL mevduat ve katılma hesapları 1 trilyon 881,7 milyar TL’den 1 trilyon 832 milyar TL’ye geriledi.

Aynı haftada krediler 13 trilyon 915,5 milyar TL’den 14 trilyon TL’ye yükselirken, mevduat 16 trilyon 747,0 milyar TL’den 16 trilyon 931,6 milyar TL’ye çıktı.

Tüketici kredileri 1 trilyon 729,3 milyar TL’den 1 trilyon 745,2 milyar TL’ye, bireysel kredi kartları 1 trilyon 461,9 milyar TL’den 1 trilyon 496,6 milyar TL’ye yükseldi.

Takipteki alacaklar ise 238,4 milyar TL’den 241,2 milyar TL’ye çıktı.

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI