AR-GE HARCAMALARI

İTÜ Arı teknokent sitesinden aldığım bilgiye göre;

Ar-Ge Nedir?

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na göre Ar-Ge; kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yazılım dahil yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalardır.

Frascati Kılavuzu’na göre Ar-Ge; insan, kültür ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bu dağarcığın yeni uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalardır.

Ar-Ge faaliyetleri üç temel başlık altında ele alınmaktadır:

Temel Araştırma:

Görünürde herhangi bir özel uygulaması ya da kullanımı bulunmayan, öncelikli olgu ve gözlemlenebilir gerçeklerin temellerine ait yeni bilgiler edinmek için yürütülen deneysel ve teorik çalışmadır.

Uygulamalı Araştırma:

Yeni bilgi edinme amacıyla yürütülen özgün çalışmadır. Belirli bir pratik amaca veya hedefe yöneliktir.

Deneysel Geliştirme:

Araştırma ve/veya pratik deneyimden elde edilen mevcut bilgiden yararlanarak yeni malzemeler, yeni ürünler ya da cihazlar üretmeye; yeni süreçler, sistemler ve hizmetler tesis etmeye; hali hazırda üretilmiş veya kurulmuş olanları önemli ölçüde geliştirmeye yönelmiş sistemli çalışmadır.

Yukarıdaki tanımdan da anlaşılacağı üzere işletmeler için AR-GE departmanı faaliyetin sürdürülmesi için hayati önem taşımaktadır. Üretim işletmelerinin ürün gamını genişletmek, yeni ürün tespiti yapmak, mevcut ürünlerin işlevini yenilemek, teknolojiye uygun ürünler üretmek, uluslararası pazarlarda rekabet kriterlerine uyu sağlamak, otomasyona geçmek gibi tüm araştırma geliştirme faaliyetleri AR-GE departmanı tarafından yürütülmektedir. Bu bağlamda yapılacak olan analizler, uygulamalı denemeler ve ürün yapımının karara bağlanması bazen uzun süreçler alabilir. Çünkü karar erilen ürün yapımı için gerekli makine ve teçhizatın tedarik edilmesi, yurt içi ve yurt hedef kitlenin ihtiyaçlarının doğru tespit edilmesi gibi konular zaman alacaktır.

Ar-Ge departmanları aynı zamanda iyi çalıştıkları taktirde ülke ekonomisine katkıda bulunacaklardır. Uluslararası pazarda rağbet görecek ürünlerin üretilmesi için bazı durularda yabancı işletmelerle iş birliği yapılarak yurt içinde üretim üssü açılması, ihracatın çoğalmasıyla birlikte ülkeye döviz girdisi sağlanması, yapılan yatırımlar sayesinde işsizliğin azalması gibi ekonomik gelişmelere vesile olabilir.

Merkezi yönetim bütçesinden AR-GE faaliyetleri için 2024 yılında ayrılan ödenekler TÜİK tarafından geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Buna göre;

Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge harcaması 2023 yılında 98 milyar 737 milyon TL oldu

Merkezi yönetim bütçesi verileri kullanılarak yapılan hesaplamalara göre; 2023 yılında Ar-Ge faaliyetleri için gerçekleştirilen harcama 98 milyar 737 milyon TL oldu. Bu sonuca göre, 2023 yılında merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının merkezi yönetim bütçesi içerisindeki oranı %1,38 oldu. Merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının 26 trilyon 276 milyar 307 milyon TL olan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içerisindeki oranı ise %0,38 oldu.

Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak hesaplanan tahmini sonuçlara göre; 2024 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için 174 milyar 627 milyon TL tahsis edildi.

Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için yapılan harcamaların GSYH ve merkezi yönetim bütçesi içindeki payı, 2008-2023

En fazla fonlama genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı

Ar-Ge için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyo-ekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında 2023 yılında en fazla Ar-Ge fonlaması %70,8 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bu sosyo-ekonomik hedefi; sırasıyla %5,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %5,5 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), %4,5 ile savunma ve %3,9 ile tarım takip etti.

Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan hesaplamalara göre, 2024 yılında Ar-Ge için en fazla ödeneğin %73,2 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılacağı tahmin edildi. Genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) %5,1 ile sosyo-ekonomik hedefler arasında ikinci sırada yer aldı. Savunma ile endüstriyel üretim ve teknoloji %4,9 ile bu hedefleri izledi.

Bütçeden uluslararası Ar-Ge programlarına 2023 yılında 2,2 milyar TL ayrıldı

Merkezi yönetim bütçesinden uluslararası Ar-Ge programlarına 2023 yılında 2,2 milyar TL ayrıldı. Uluslararası Ar-Ge programlarının alt kategorilerine göre, Avrupa çapında yürütülen Ar-Ge programları için gönderilen kamu fonu 1,3 milyar TL ile ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla 592 milyon TL ile uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 303 milyon TL ile ikili veya çok taraflı uluslararası Ar-Ge programları takip etti.

Bütçe başlangıç ödeneğine göre uluslararası Ar-Ge programlarına 2024 yılında 2,7 milyar TL tahsis edildi. İlk sırayı 1,6 milyar TL ile Avrupa çapında yürütülen Ar-Ge programları alırken bunu 722 milyon TL ile uluslararası Ar- Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 357 milyon TL ile ikili veya çok taraflı uluslararası Ar-Ge programları izledi.

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI