TRUMP TAN YENİ GÜMRÜK VERGİLERİ

ABD’nin eski başkanı ve 2024 seçimleri için Cumhuriyetçi Parti’nin güçlü adayı olan Donald Trump, yeniden sahnede. Bu kez mesajı net: Amerika ile ticaret yapmak isteyen herkes bedelini ödeyecek. Gümrük vergilerini yeniden gündeme taşıyan Trump, “önümüzdeki haftalarda” çok sayıda ülkeye yönelik yeni vergi oranlarını açıklayacaklarını duyurdu. Ve sadece bununla kalmayacak: Amerikan Hazine ve Ticaret Bakanları, ülkelere ya da firmalara mektuplar göndererek, ABD’de iş yapmanın maliyetini açık açık bildirecek.

Trump’ın bu çıkışı, sadece seçim kampanyasının bir parçası değil. Aynı zamanda ABD’nin küresel ticaret düzenine dair nasıl bir yol izleyeceğine dair güçlü sinyaller veriyor. Özellikle başkanlığı döneminde sıkça duyduğumuz “Önce Amerika” yaklaşımı, görünüşe göre geri dönüyor.

ABD Tek Taraflı Vergi Politikalarına Dönüyor

Birleşik Arap Emirlikleri’nde iş insanlarıyla bir araya geldiği toplantıda konuşan Trump, “Önümüzdeki 2-3 hafta içinde yeni gümrük vergileri açıklanacak” diyerek, dünya genelindeki ticaret ortaklarına açık bir mesaj verdi. Üstelik bu vergiler, toplu anlaşmalara değil, doğrudan ABD’nin belirlediği kurallara dayanacak.

Trump’a göre 150 ülke ABD ile ticaret anlaşması yapmak istiyor ancak Washington’un bu kadar geniş çapta müzakere yapmaya ne vakti var ne de isteği. Bu nedenle, toplu ticaret anlaşmaları yerine tek taraflı kararlarla yeni oranların belirleneceğini ima ediyor.

Burada dikkat çekici olan şey, Trump yönetiminin adeta “kim ABD’ye satış yapmak istiyorsa önce bizim koyduğumuz şartları kabul edecek” demesi. Bu da, Amerikan pazarına giriş yapmak isteyen herkesin önceden belirlenmiş bir bedel ödemesini zorunlu kılacak bir sisteme geçileceği anlamına geliyor.

Hazine ve Ticaret Bakanlarından “Fatura” Mektubu

Trump’ın açıklamalarına göre, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Ticaret Bakanı Howard Lutnick, firmalara ya da ülkelere mektuplar göndererek ABD’de ticaret yapmanın yeni kurallarını bildirecek. Bu mektuplar, aslında “ABD’ye girmek istiyorsan ne kadar vergi ödeyeceğini bilmelisin” mesajı taşıyacak.

Bu yaklaşım, diplomatik nezaketin dışına çıkan doğrudan ve meydan okuyucu bir dil içeriyor. Özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından bu, hem politik hem ekonomik olarak baskı anlamına gelebilir.

Bazı Ülkelerle İndirim, Diğerlerine Baskı

İlginç olan ise, Trump’ın bu sert duruşuna rağmen bazı ülkelerle istisnai anlaşmalar yapılmaya devam etmesi. Örneğin:

ABD, İngiltere ile çelik ve otomobil gibi ürünlerde gümrük vergisi indirimine gitmek için anlaşma yaptı.

Çin ile de bu hafta içinde, bazı ürünlerde ortak vergi indirimleri açıklandı.

Yani bir yandan sert bir dış ticaret politikası izlenirken, diğer yandan belirli stratejik ülkelerle işbirliği devam ediyor. Bu da gösteriyor ki, Trump’ın yaklaşımı her ülkeye eşit değil; hangi ülkenin ekonomik ve siyasi önemi fazlaysa, ona özel muamele yapılabiliyor.

AB, Japonya, Hindistan Hâlâ Masada

ABD hâlihazırda Avrupa Birliği, Japonya ve Hindistan gibi büyük ticaret bloklarıyla görüşmelerini sürdürüyor. Ancak Trump’ın “bizimle görüşmek isteyen çok, hepsiyle ilgilenemeyiz” çıkışı, bu ülkelerle yürütülen müzakerelerin geleceği konusunda soru işareti yaratıyor. ABD, artık masada daha dik duran, şartları kendi belirleyen bir pozisyonda olmayı istiyor.

Bu da, müzakere sürecinde eşitlik ilkesinden uzaklaşan, daha baskıcı ve kendi çıkarlarını önceleyen bir yol haritası anlamına geliyor.

Peki Bu Ne Anlama Geliyor?

Bu gelişmeler sadece ABD’nin değil, dünya ticaret düzeninin de yeniden şekilleneceğine işaret ediyor. Trump’ın yaklaşımı küresel serbest ticaretin ruhuna ters düşüyor. Eğer bu politikalar hayata geçerse:

ABD’ye ihracat yapan ülkeler, ek gümrük vergileriyle karşılaşabilir.

Bu da hem ürün fiyatlarını artırır, hem de şirketlerin ABD’ye satış yapma cazibesini azaltabilir.

Karşılıklı olarak ticaret savaşları yeniden kızışabilir, çünkü diğer ülkeler de misilleme tarifeleri uygulayabilir.

Küçük ve orta ölçekli ihracatçılar, bu yeni düzenlemelerden en çok etkilenecek kesim olabilir.

Sonuç: Küresel Ticaret Yeni Bir Döneme Giriyor

Trump’ın son açıklamaları, ABD’nin “dostluk” yerine “şart koyan” bir ülke olarak hareket edeceğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Eğer bu sözler seçim kampanyası vaatlerinden öteye geçip politika haline gelirse, dünya ekonomisi yeni bir döneme girebilir. Özellikle ticaretin dışa bağımlı olduğu ülkelerde, üreticiler ve ihracatçılar çok daha zorlayıcı koşullarla karşılaşabilir.

Trump bu açıklamalarla sadece ABD içindeki seçmenlerine değil, tüm dünyaya sesleniyor: “Amerika’nın çıkarları her şeyin önündedir. Ticaret yapmak istiyorsanız önce bu gerçeği kabul edin.”

Kaynak: Sanayi Haber Ajansı