Türk Dil Kurumu, güncel sözlüğünde iş gücü hakkında iki farklı tanım kullanmıştır. Bunların ilkine göre; iş gücü, bir insanın yararlı şeyler üretmek için harekete geçirmek zorunda olduğu fiziksel ve düşünsel yetilerinin tümüdür.
İkinci tanımda ise iş gücü kavramının ekonomik boyutu ele alınmaktadır. Buna göre iş gücü, etkin nüfus içinde yer alan, cari ücret düzeyinde ve çalışma koşullarında çalışanlarla işsizlerin toplamıdır.
İşgücü Girdi Endeksleri (İGE) altında yer alan İstihdam, Brüt Ücret-Maaş, Çalışılan Saat ve İşgücü Maliyeti Endeksleri alt kalemlerinin büyük bölümü mevsimsellik ve/veya takvim etkisi içermektedir.
Verilerde yıldan yıla yinelenen ve yılın bazı ay/dönemlerinde ortaya çıkan periyodik artış ya da azalışlar mevsimsel etkiler olarak adlandırılırken, ay/dönem/yıl içindeki takvim kompozisyonuna bağlı olarak oluşan etkiler takvim etkileri olarak adlandırılmaktadır. Mevsim ve takvim etkisinden arındırma ise mevsim ve takvim etkilerinin istatistiksel yöntemler kullanarak tahmin edilmesi ve eğer anlamlı ise veriden ayrıştırılması işlemidir.
Mevsim ve takvimden kaynaklanan etkiler, geçici nitelikte olduklarından, verinin genel eğiliminin gözlemlenmesini engellemektedir. Mevsimsel hareketler içeren veride, belirli bir dönemde meydana gelen değişikliğin, verideki gerçek artış veya azalıştan mı, yoksa mevsimsel etkilerden mi kaynaklandığını anlamak oldukça güçtür. Oysa karar verme ve planlama faaliyetleri için gerekli olan kısa dönemli göstergelerin, istenen dönemler arasında sağlıklı karşılaştırma yapmaya olanak sağlayacak şekilde üretilmesi büyük önem taşımaktadır. Kısa dönemli göstergelerde aylık/dönemlik ve yıllık değişimlerin sağlıklı bir şekilde yorumlanabilmesi için, bir önceki aya/döneme göre yapılacak karşılaştırmalarda mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış göstergelerin kullanılması, bir önceki yılın aynı ayına/dönemine göre yapılacak karşılaştırmalarda ise takvim etkisinden arındırılmış göstergelerin kullanılması daha anlamlı olacaktır.
En basit anlamıyla işgücü girdi endeksi çalışan nüfusun işgücüne katılımı, haftalık çalışma saati, ücretler gibi bilgilerdir. Esas itibariyle işsizliğin azalması işgücüne yani üretim faaliyetlerine katılmakla sağlanmaktadır.
TÜİK tarafından yayınlanan 2024 yılı 1, çeyrek (ocak-mart dönemi) işgücü girdi endeksleri aşağıdaki gibidir.
İstihdam endeksi yıllık %3,4 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında istihdam endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,4 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %0,1, inşaat sektöründe %11,1 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %3,9 arttı.
Çalışılan saat endeksi yıllık %1,5 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında çalışılan saat endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,5 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %1,1 azaldı, inşaat sektöründe %10,4 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %1,5 arttı.
Brüt ücret-maaş endeksi yıllık %116,5 arttı
İstihdam endeksi çeyreklik %0,9 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında istihdam endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %0,9 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %0,1 azaldı, inşaat sektöründe %2,4 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %1,2 arttı.
Çalışılan saat endeksi çeyreklik %1,2 azaldı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında çalışılan saat endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %1,2 azaldı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %2,3 azaldı, inşaat sektöründe %2,1 arttı ve ticaret-hizmet sektörlerinde %1,1 azaldı.
Brüt ücret-maaş endeksi çeyreklik %29,9 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında brüt ücret-maaş endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %29,9 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %28,7, inşaat sektöründe %36,7 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %29,7 arttı.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında brüt ücret-maaş endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %116,5 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %115,9, inşaat sektöründe %133,3 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %114,8 arttı.
Saatlik işgücü maliyeti endeksi yıllık %98,3 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik işgücü maliyeti endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %98,3 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %94,2, inşaat sektöründe %106,3 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %101,9 arttı.
Saatlik kazanç endeksi yıllık %113,3 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %113,3 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %118,4, inşaat sektöründe %111,3 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %111,7 arttı.
Saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi yıllık %45,3 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %45,3 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %23,4, inşaat sektöründe %85,4, ticaret-hizmet sektörlerinde %61,8 arttı.
Saatlik işgücü maliyeti endeksi çeyreklik %32,5 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik işgücü maliyeti endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %32,5 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %33,0, inşaat sektöründe %33,8 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %32,5 arttı.
Saatlik kazanç endeksi çeyreklik %31,4 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %31,4 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %31,8, inşaat sektöründe %33,9 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %31,2 arttı.
Saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi çeyreklik %38,7 arttı.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi, 2024 yılı I. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %38,7 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %39,3, inşaat sektöründe %32,9 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %39,6 arttı.
AÇIKLAMALAR
İstihdam ve brüt ücret-maaş endekslerinde takvim etkisi gözlenmemiştir, bu nedenle takvim etkisinden arındırılmış seriler yerine arındırılmamış seriler konulmuştur. Yıllık değişimler, takvim etkisinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre değişimini ifade etmektedir. Çeyreklik değişimler, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki çeyreğe göre değişimini ifade etmektedir.
Kaynak: TÜİK
Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI