TEMMUZ 2025 Yİ-ÜFE ORANLARI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Temmuz 2025 dönemine ilişkin Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) verilerini yayımladı. Endeks, bir önceki yılın aynı ayına göre %24,19 oranında artış gösterdi. Bu artış oranı, geçen yılın aynı dönemindeki %41,37’lik seviyeye göre belirgin bir yavaşlamaya işaret ediyor.

Yİ-ÜFE, bir önceki aya göre %1,73, yılbaşına göre ise %17,70 oranında yükselirken, son 12 aylık ortalamalara göre artış oranı %27,07 olarak gerçekleşti. Böylece üretici cephesinde fiyat artışlarının hız kesmeye devam ettiği görülüyor.

Yıllık Bazda Düşüş Devam Ediyor

Temmuz ayı itibarıyla yıllık Yİ-ÜFE artış oranı %24,19 oldu. Bu oran, Temmuz 2024’teki %41,37 ve Temmuz 2023’teki %44,50’lik oranların oldukça altında kalarak, üretici fiyatlarında dezenflasyon sürecinin sinyallerini veriyor.

Yıllık enflasyonun en yüksek olduğu yıllar geride kalırken, üretim maliyetlerinde yaşanan bu yavaşlama, önümüzdeki dönemde tüketici fiyatları üzerinde de olumlu baskı oluşturabilir. Ancak yine de üretim maliyetlerinin tamamen kontrol altına alındığını söylemek için henüz erken.

Sektörel Dağılım: Su Temininde Şaşırtıcı Artış

Sanayinin dört ana sektörüne bakıldığında, yıllık bazda en yüksek artışın %55,74 ile su temininde gerçekleştiği görülüyor. Bu oran, genel Yİ-ÜFE’nin çok üzerinde ve sektörel farklılıkların büyüklüğünü gözler önüne seriyor.

Diğer sektörlerdeki yıllık değişim oranları şöyle:

Madencilik ve taş ocakçılığı: %28,30

İmalat sanayi: %24,02

Elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı: %22,10

İmalat sanayisindeki fiyat artışı, endeksin genel seyrini belirlemede en kritik faktör olarak öne çıkıyor çünkü endeksin yaklaşık %85’lik kısmını bu sektör oluşturuyor.

Ana Sanayi Gruplarında Fiyat Değişimleri

Ana sanayi gruplarına göre yıllık fiyat değişimleri, üretimin alt kalemlerindeki baskıyı gözler önüne seriyor:

Dayanıklı tüketim malları: %31,35

Dayanıksız tüketim malları: %26,40

Sermaye malları: %28,34

Ara malları: %21,91

Enerji: %20,82

Bu verilerden görüldüğü üzere, özellikle tüketim malı üreticileri yüksek maliyet artışlarıyla karşı karşıya. Dayanıklı tüketim mallarındaki artış, bu malların uzun vadeli satın alma kararlarını etkileyebileceği gibi, yatırım harcamalarında da temkinli davranılmasına neden olabilir.

Aylık Artış: Enerji Girdilerindeki Sıçrama Dikkat Çekiyor

Temmuz ayında, bir önceki aya göre Yİ-ÜFE %1,73 oranında arttı. Aylık artışlara sektörel olarak bakıldığında:

Madencilik ve taş ocakçılığı: %3,67

İmalat: %1,60

Elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı: %2,21

Su temini: %1,82

Ana sanayi gruplarına göre ise:

Enerji: %3,43

Sermaye malları: %2,53

Dayanıklı tüketim malları: %2,31

Ara malları: %1,68

Dayanıksız tüketim malları: %0,54

Özellikle enerji grubundaki aylık %3,43’lük artış, üretim maliyetleri üzerinde yukarı yönlü baskı yaratmaya devam ediyor. Enerji, birçok sanayi dalı için temel girdi olduğundan, bu alandaki maliyet artışları zincirleme fiyat artışlarına neden olabiliyor.

ÜFE-TÜFE Makası Kapanıyor mu?

Temmuz ayında TÜFE’nin yıllık artış oranı %33,52 olarak açıklanmıştı. ÜFE ile TÜFE arasındaki fark, geçmiş aylara kıyasla daralmaya devam ediyor. Bu durum, üretici fiyatlarındaki daha yavaş artışın, tüketici fiyatlarını da önümüzdeki aylarda sınırlayabileceğini düşündürüyor.

Ancak yine de riskler devam ediyor. Özellikle döviz kurlarındaki oynaklık, enerji fiyatlarındaki küresel gelişmeler ve iç piyasada süren talep canlılığı, üretim maliyetleri üzerinde yeni baskılar oluşturabilir.

Genel Değerlendirme: Dikkatli İyimserlik Zamanı

Temmuz 2025 Yİ-ÜFE verileri, üretici enflasyonunun kontrol altına alınmaya başladığını gösteriyor. Aylık artışın sınırlı kalması ve yıllık artış oranının yüzde 25’in altına gerilemesi, maliyet yönlü enflasyonist baskıların zayıfladığını işaret ediyor.

Bununla birlikte bazı sektörlerde yüksek artış oranlarının devam etmesi, fiyat istikrarının henüz kalıcı bir zemine oturmadığını gösteriyor. Enerji ve su temini gibi temel alanlardaki yüksek artışlar, ilerleyen aylarda yeni politika adımlarını zorunlu kılabilir.

Ekonomi yönetimi açısından bu dönemde önemli olan, üretici fiyatlarında sağlanan görece istikrarın, tüketici cephesine de yansıtılmasını sağlamak. Aksi takdirde ÜFE-TÜFE makası tekrar açılabilir ve enflasyon beklentileri yeniden bozulabilir.

Sonuç:

Temmuz 2025 Yİ-ÜFE verileri, üretim cephesindeki enflasyonist baskıların bir nebze hafiflediğini ortaya koyuyor. Ancak belirli sektörlerde süregelen yüksek artışlar, ihtiyatlı olunması gerektiğini de hatırlatıyor. Bu sürecin kalıcı bir dezenflasyona evrilip evrilmeyeceğini ise önümüzdeki birkaç ayın verileri belirleyecek.

Kaynak: Sanayi Haber Ajansı