Türkiye ekonomisinin sağlıklı işleyişi, adil rekabet ortamının korunması ve tüketici haklarının güvence altına alınması, devletin en temel görevleri arasında yer alıyor. Bu doğrultuda Ticaret Bakanlığı, 2025 yılının ilk beş ayında yürüttüğü yoğun denetim çalışmalarıyla hem vatandaşın hem de piyasanın lehine önemli adımlar attı.
Ocak-Mayıs dönemini kapsayan bu süreçte yapılan açıklamaya göre, Bakanlık tam 239 bin 98 firmayı ve 14 milyon 206 bin 936 ürünü mercek altına aldı. Denetimlerin sonucunda ortaya çıkan tablo ise dikkat çekici: 1 milyar 225 milyon 787 bin 722 lira idari para cezası firmalara kesildi.
Bu sayı, sadece bir istatistik değil; aynı zamanda devletin, fırsatçılık yapan, vatandaşın cebini hedef alan ve piyasada haksız rekabet yaratan kişi ve kurumlara karşı ne kadar kararlı olduğunu açıkça gösteriyor.
KURBAN BAYRAMI ÖNCESİNDE YOĞUNLAŞAN DENETİMLER
Bayram dönemleri, özellikle gıda, ulaşım ve temel tüketim mallarında talebin arttığı, dolayısıyla fiyat manipülasyonlarının sıkça yaşandığı zamanlardır. Ticaret Bakanlığı bu dönemi atlamadı ve mayıs ayında denetimlerini daha da yoğunlaştırdı.
9.191 firma denetlendi,
519 firmaya 58,1 milyon TL ceza uygulandı.
Bu cezaların temel nedeni ise; fahiş fiyat uygulamaları, stokçuluk, tüketici aldatmacaları ve haksız ticari uygulamalar oldu. Vatandaşın bayram alışverişi yaparken mağdur olmaması adına yapılan bu sıkı kontroller, devletin sosyal sorumluluğunun bir göstergesi niteliğinde.
SEKTÖR SEKTÖR CEZALAR: HERKESİN GÖZÜ ÜZERİNDE
Fahiş fiyat ve stokçuluk kadar dikkat çeken bir diğer konu da sektör bazında uygulanan cezalar oldu. Özellikle son yıllarda artan şikayetler doğrultusunda emlak, otomotiv, kuyumculuk, gıda ve finans gibi sektörler mercek altına alındı.
Emlak sektörüne: 41,7 milyon TL
Otomotiv sektörüne: 8 milyon TL
Kuyumculuk alanına: 16,5 milyon TL
Fahiş fiyat uygulamalarına: 139,8 milyon TL
Haksız ticari uygulamalar ve gecikmiş ödemelere: 232,2 milyon TL
Bu veriler, piyasada kontrolsüzce artan fiyatlara, haksız komisyonlara ve vatandaşın sırtına yüklenen ekonomik külfetlere karşı ciddi bir önlem mekanizması oluşturulduğunu gösteriyor.
TÜKETİCİYİ KORUMAK DEVLETİN VAZGEÇİLMEZ GÖREVİ
Ticaret Bakanlığı yalnızca firmaları değil, doğrudan tüketici ilişkisini etkileyen kişi ve kuruluşları da denetledi. Tüketici şikayetlerine duyarlı şekilde yürütülen bu süreçte:
13.264 gerçek ve tüzel kişi denetlendi,
950 kişi/kuruluşa toplamda 255 milyon 228 bin 867 TL ceza verildi.
Bu cezaların dağılımı ise şöyle:
Tüketici sözleşmeleri ve aykırılıkları: 110 milyon TL
Reklam ve haksız ticari uygulamalar: 125 milyon TL
Ürün güvenliği ihlalleri: 19,7 milyon TL
Özellikle online alışverişin yaygınlaşmasıyla artan tüketici mağduriyetlerine karşı alınan bu önlemler, dijital çağda da tüketicinin korunduğunu gösteriyor.
81 İLDE EŞ ZAMANLI DENETİMLER: EN YOĞUN DENETİM İSTANBUL’DA
Türkiye genelinde, 81 ilde Ticaret İl Müdürlükleri aracılığıyla sürdürülen denetimlerde:
175 bin 366 firma kontrol edildi,
39 bin 628 firmaya toplam 516 milyon 891 bin 974 TL ceza verildi.
Bu denetimlerin özellikle İstanbul’da yoğunlaştığı görülüyor. Sadece bu şehirde:
115 bin 833 uygunsuz ürün tespit edildi,
374 milyon 936 bin TL ceza kesildi.
İstanbul’un nüfusu, ekonomik aktivitesi ve ticaret hacmi göz önüne alındığında bu rakamların yüksek olması şaşırtıcı değil. Ancak bu durum aynı zamanda İstanbul’daki firmaların da daha dikkatli ve şeffaf olması gerektiğini ortaya koyuyor.
REKABET KURUMU DA DEVREDE: 5 MİLYAR TL CEZA
Ticaret Bakanlığı dışında Rekabet Kurumu da aktif bir şekilde piyasayı denetlemeye devam ediyor. 2025 yılının ilk 5 ayında:
Gıda, sigorta, finans, inşaat ve kimyasal ürünler sektörlerinde faaliyet gösteren
125 firmaya toplamda 5 milyar 228 milyon 644 bin TL ceza verildi.
Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre düşüş gösterse de hâlâ çok ciddi bir piyasa gözetiminin sürdüğünü gösteriyor. Rekabetin sağlıklı işlemesi, küçük işletmelerin hayatta kalması ve vatandaşın doğru fiyatla ürün alabilmesi için bu denetimlerin büyük önemi var.
SONUÇ: HEM VATANDAŞI HEM PİYASAYI KORUYAN BİR DEVLET MEKANİZMASI
Yukarıdaki verilerden anlaşılacağı üzere, devlet sadece ekonomik büyüme değil, aynı zamanda ekonomik adalet hedefiyle de hareket ediyor. Ticaret Bakanlığı’nın denetimleri; halkın refahını, piyasadaki dengenin korunmasını ve firmalar arasında eşit şartların sağlanmasını amaçlıyor.
Tüketici olarak bizlere düşen görev ise, bu tür denetim süreçlerini takip etmek, şüpheli durumları ilgili kurumlara bildirmek ve alışveriş alışkanlıklarımızda bilinçli davranmak.
Kaynak: Sanayi Haber Ajansı