TÜRKİYE VE AVRUPA ÜLKELERİNDE ÖTV ORANLARI

Temmuz 2025’te ÖTV Düzenlemesi

Temmuz 2025’te Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) sistemi kapsamlı bir reform sürecine girdi. Motor hacmi, elektrik motor kapasitesi ve ÖTV matrahı gibi kriterlere dayalı vergilendirme yeniden yapılandırıldı. En düşük oran olan %45, %50, %60 ve %70’lik dilimler tamamen kaldırıldı; taban barem %80 olarak yeniden tanımlandı. Böylece tüm binek otomobillerde ÖTV oranı en az %80’den başlıyor, üst limit ise %220’ye kadar uzanıyor.

Türkiye’de Temmuz 2025 ÖTV Tarifesi

1. İçten yanmalı motorlu araçlarda:

1,4 litre (1400 cm³) ve altında:

Vergisiz fiyat (ÖTV matrahı) ≤ 650.000 TL: %70 ÖTV

650.000–900.000 TL arası: %75 ÖTV

900.000–1.100.000 TL: %80 ÖTV

1.100.000 TL: %90 ÖTV

1.4–1,6 litre motorlu araçlar:

≤ 850.000 TL: %75 ÖTV

850.000–1.100.000 TL: %80 ÖTV

1.100.000–1.650.000 TL: %90 ÖTV

1.6–2,0 litre:

≤ 1.650.000 TL: %150 ÖTV

1.650.000 TL: %170 ÖTV

2,0 litre üstü araçlar: %220 ÖTV

2. Elektrikli araçlarda (EV):

Motor gücü ≤ 160 kW:

Matrah ≤ 1.650.000 TL: %25 ÖTV

1.650.000 TL: %55 ÖTV

Motor gücü> 160 kW:

Matrah ≤ 1.650.000 TL: %65 ÖTV

1.650.000 TL: %75 ÖTV

3. Plug-in hibrit (PHEV) araçlar:

Oranlar elektrikli araçlar gibi, yaklaşık %45, %75 ve %85 seviyelerine çıkarıldı

4. Diğer taşımacılık araçları:

Kamyonet, arazi taşıtı vb. için ÖTV oranı önceki %4’ten %50’ye yükseltildi

III. Avrupa’da Temmuz 2025 VAT (KDV) Oranları

Avrupa Birliği’nde araç alımlarında Türkiye’deki gibi özel tüketim vergisi (ÖTV) değil, yalnızca standart VAT (KDV) uygulanır.

1. Standart VAT oranları:

Ülkeler arasında standart VAT oranları genelde %17 ile %27 arasında değişmekte olup birçok ülke %20–25 bandındadır

En düşük standart oran: Lüksemburg %17, bazı ülkeler %18–19 (Malta, Romanya)

En yüksek oranlar: Macaristan %27, Finlandiya %25,5, Danimarka/İsveç/Slovenya %25

2. Azaltılmış/oranlı VAT uygulamaları:

AB ülkelerinde gıda, ilaç, konaklama gibi bazı kategorilerde %5–10 gibi azaltılmış oranlar uygulanır. Ancak bu, araç alımı için geçerli değildir

3. Araçlara özel vergi:

Genellikle bir defalık kayıt veya çevresel harçlar dışında, araç alımında ekstra vergi uygulanmaz. Avrupa’da araç vergisi sistemleri daha sade ve öngörülebilirdir

1. Türkiye ile Avrupa Vergi Sistemi: Derinlemesine Karşılaştırma

Vergi Yapısı

Türkiye: ÖTV + KDV ikili sistemi var. ÖTV matrahı motor hacmi, fiyat ve elektrik motor gücüne göre belirleniyor; KDV yüzde 20 sabit olarak ÖTV sonrası tutara uygulanıyor.

Avrupa: Salt VAT (KDV) sistemi. Standart oranlar ülkeye göre değişir ama genelde tek vergi (%17–27) uygulanır.

Vergi Yükü Karşılaştırması

Örneğin 1.6–2,0 litre bir araçta ÖTV oranı %150‑170, ardından %20 KDV ekleniyor: toplam vergi yükü %180–204. Bu, vergilendirmede ciddi bir maliyet kalemi oluşturuyor.

Avrupa’da aynı fiyata sahip araçta örneğin %20 KDV uygularsanız, toplam vergi %20: çok daha düşük bir oran.

Elektrikli Araçlar

Türkiye’de EV’lerin ÖTV oranı Temmuz 2025 itibarıyla %25–75 arasında geniş bir aralık aldı, eski %10–40’lık dilimler kaldırıldı

Avrupa’da ise elektrikli araçlar için ayrı bir vergi oranı yok; yalnızca standart VAT uygulanıyor. Ancak bazı ülkeler devlet teşviki ve vergi iadesi gibi desteklerle EV’leri teşvik ediyor

Hibrit Araçlar

Türkiye’de plug-in hibritler için ÖTV oranları yakıt sistemine bağlı olarak %45–85 aralığında belirleniyor.

Avrupa’da hibrit araçlar da tıpkı diğer binek araçlar gibi tek KDV oranı üzerinden vergilendiriliyor.

1. Uygulamada Etkiler ve Kamuoyu Yansımaları

Türkiye’de:

Temmuz 2025 düzenlemesiyle matrah eşikleri ve ÖTV oranları büyük ölçüde güncellendi: alt dilimler kaldırıldı, en düşük oran %80 olarak sabitlendi

Özellikle elektrikli ve hibrit araçlarda %15–20 puanlık vergi artışı yaşandı. Bu da satış fiyatlarında binlerce liralık ek yük anlamına geliyor

Lüks arazi taşıtları sınıfında ÖTV oranı %4’ten %50’ye çıkarıldı; bu da pick-up ve benzeri modellerin fiyatını ciddi şekilde artırdı

Avrupa’da:

Vergi oranları sabit ve öngörülebilir. Her ülke farklı olsa da düzenlemeler nadiren değişiyor, tüketici güveni daha yüksek.

Ayrıca, çevreci araçlar için vergi indirimleri, alım teşvikleri ve düşük KDV oranları gibi destek uygulamaları mevcut

1. Sonuç: Vergi Politikalarının Belirleyiciliği

Türkiye’de Temmuz 2025’te yürürlüğe giren yeni ÖTV düzenlemesi, içten yanmalı, elektrikli ve hibrit araçlarda motor hacmi, elektrik gücü ve fiyat matrahına göre karmaşık bir vergi tablosu oluşturdu. Bu tablo, vergi planlamasını tüketici açısından oldukça zorlu hale getiriyor. Avrupa ise bu konuda tercihen sade ve sabit bir VAT sistemi kullanıyor. Vergi oranları daha yüksek olsa bile (%25 örneğin), kullanıcı yine de yalnızca tek oran üzerinden hesaplama yapabiliyor.

Bu durum, fiyat şeffaflığını, tüketici öngörülebilirliğini ve pazar istikrarını önemli ölçüde etkiliyor.

VII. Örnek Vaka

Bir otomobil, vergisiz fiyatı (matrahı) 1.200.000 TL ve motor hacmi 1,5 litre olsun:

Türkiye: Bu araç için ÖTV %90 (1.100.000–1.650.000 arası dilim), ÖTV tutarı 1.080.000 TL. ÖTV sonrası tutar 2.280.000 TL → üzerine %20 KDV eklenince final yaklaşık 2.736.000 TL.

Almanya (ya da başka bir AB ülkesi): aynı fiyat üzerinden %19 KDV uygulanırsa final tutar ≈ 1.428.000 TL (ya da %21’den 1.452.000 TL).

Aradaki ciddi fark, Türkiye’deki vergi sisteminin çok katmanlı ve yüksek olmasıyla açıklanabilir.

VIII. Değerlendirme ve Gazetecilik Çerçevesi

Temmuz 2025’teki ÖTV revizyonu, vergi tarifesinde sadeleşme adı altında aslında daha karmaşık ve yüksek vergi oranları içeriyor. Yazılı düzenlemeler sadeleştirme vaadiyle sunulsa da pratikte çok sayıda motor hacmi, güç ve fiyat kıstası nedeniyle tüketici için kafa karışıklığı artmış durumda. Bu da hem yerli üreticiler hem ithalat firmaları hem de potansiyel alıcılar üzerinde baskı oluşturmakta.

Avrupa’da ise sabit oranlı VAT sistemi sayesinde vergilendirme daha net ve istikrarlı. Diğer ülkelerde araç vergileri kayıt, çevre, emisyon gibi ek başlıklarla da olsa, satış aşamasında ilave vergi alınmaması tüketici açısından avantaj yaratıyor.

1. Geleceğe Bakış

Türkiye’de 2026 sonrası için halen ÖTV sistemi sadeleştirilebilir; örneğin elektrikli araçlarda sabit oranlı matrah ve vergi tabanı oluşturulabilir.

Avrupa’da olduğu gibi, tüketiciye yönelik net ve öngörülebilir vergi politikaları benimsenebilir.

Özellikle EV ve hibrit modeller için doğrudan destekler ve sabit KDV dilimleri öngörülebilir piyasa gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Temmuz 2025 itibarıyla Türkiye’de uygulamaya giren yeni ÖTV modeli, motor hacmi ve fiyat matrahına göre belirlenen %80–220 arası vergilendirmeyle araç maliyetlerini ciddi şekilde artırıyor. Avrupa’da ise sabit VAT sisteminin şeffaflığı sayesinde tüketici yaklaşımı daha öngörülebilir. Gazetecilik açısından bu düzenlemeler, ekonomi ve otomotiv sektöründe uzun vadeli etkileri değerlendirilmeye değer önemli bir mevzuat değişiminin göstergesi.

Kaynak: Sanayi Haber Ajansı