ÜRETİMDE 100, YIL

Gazi Mustafa Kemal Atatürk 100 yıl önce yukarıdaki sözde olduğu gibi üretimin ülke kalkınmasında, vatandaşların refah düşeyinin yükselmesinde, ihracatın yükselmesinde. Devletin vergi gelirlerinin artmasında, işsizliğin azalmasında ve daha birçok ekonomi faktörünü düşünerek ve uygulamaya koyarak bugünlere gelen Cumhuriyetimizin temelini atmıştır.
Osmanlı imparatorluğundan sonra son derece olumsuz koşullarda seyreden ekonomi, üretimin yok denecek kadar az olması gibi değerleri çok çalışmak ve istikrarlı bir politika izleyerek üstesinden gelmiş ve ülkemizde üretim seferberliği başlatmıştır.
Dış borçlar, kapitülasyonlar başta olmak üzere ekonomi tam bir çıkmazın içinde olmasına rağmen mücadeleyi sürdüren Mustafa Kemal Atatürk, aşağıda listeleyeceğim fabrikaları ülkemize kazandırmıştır.
Cumhuriyetin kurulduğu 1923 yılında milli gelirimiz 570 milyon dolar, fert başına düşen milli gelir yıllık 48 dolar, ihracat 51 milyon dolar, ithalat 87 milyon dolar, Gayri Safi Yurt içi hasılada üretimin payı sadece %11 idi. Osmanlı imparatorluğundan da bütün bunların üstüne 370 milyon dolar borç kalmıştı.
Birinci dünya savaşından yeni çıkan ülkemizde insanlar yorgun, bitkin ve yarınlarını düşünmekteydi. Ancak başta Gazi Mustafa Kemal ve arkadaşları Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmuş ve cumhuriyetin gururuyla geleceğe ümitle bakıyorlardı. Çünkü arkalarında bulunan Türk halkı cesur, vefakâr, çalışkan oldukları için ekonomide de başarı sağlayacaklarına inançları kesindi.
Sonraki süreçte çalışmak ve azimle milli gelirde önemli miktarda artış sağlandı, ihracat, üretimde önemli adımlar atıldı ve en önemlisi Osmanlı imparatorluğundan kalan borçları ödedi ve amaçlar birer birer gerçekleşmekteydi. Bugün için Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün çizdiği yolda ilerlemek zorundayız.
“Türk ulusu; Türk malı alın, Türk parası ülkemizde kalsın!”
Atatürk’ün en önemli sözlerinden birisi de yukarıdaki cümledir. Bugün çektiğimiz sıkıntılar dışa bağımlılığımız nedeniyle verdiğimiz dış ticaret açığıdır. Yani üretmeden tüketim toplumu olmamamız gerekir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, bu sözü ile yerli üretime verdiği önemi, ithalatın ekonomiye verebileceği zararı vurgulamaktadır. Cumhuriyet döneminde ülkemizin gelişmesi sadece üretimle değil; yapılan devrimler, muassır medeniyet seviyesine yükselten yasalarla da sağlanmıştır. Ülkede girişimlerden bazılarını sayacak olursak;
Türkiye İş Bankası açılmış ve böylece ulusal bankacılığın ilk adımı atılmış, aşar vergisi kaldırılmış ve Türk köylüsü ağır bir yükten kurtarılmıştır.
Anadolu Demiryolları satın alınarak ulusallaştırılmıştır.
Ulusal Ekonomi ve Araştırma Kurumu kurulmuştur.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kurulmuştur.
Ticaret ve Sanayi Odaları kurulmuş daha sonra da Türkiye Ticaret ve Sanayi Odaları Kongresi toplanmıştır.
İstatistik Umum Müdürlüğü kurulmuştur.
Hükümete iktisadi konularda fikir vermek amacıyla çeşitli meslek kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan Ali İktisat Meclisi kurulmuştur.
1927 Yılında Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarılmıştır.
1930 Yılında Sanayi Kongresi, 1931 yılında da Ziraat Kongresi toplanmıştır.
Cumhuriyet döneminde açılan fabrikalar ise;
Ankara Fişek Fabrikası (1924)
Gölcük Tersanesi (1924)
Şakir Zümre Fabrikası (1925)
Eskişehir Hava Tamirhanesi (1925)
Alpullu Şeker Fabrikası (1926)
Uşak Şeker Fabrikası (1926)
Kırıkkale Mühimmat Fabrikası (1926)
Bünyan Dokuma Fabrikası (1927)
Eskişehir Kiremit Fabrikası (1927)
Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1928)
Uşak Şeker fabrikası ve Atatürk ziyareti- Ankara Çimento Fabrikası (1928)
Ankara Havagazı Fabrikası (1929)
İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası (1929)
Kayaş Kapsül Fabrikası (1930)
Nuri Killigil Tabanca, Havan ve Mühimmat Fabrikası (1930)
Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1931 – Genişletildi)
Eskişehir Şeker Fabrikası (1934)
Turhal Şeker Fabrikaları (1934)
Konya Ereğli Bez Fabrikası (1934)
Bakırköy Bez Fabrikası (1934)
Bursa Süt Fabrikası (1934)
İzmit Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1934 Temel atma)
Zonguldak Antrasit Fabrikası (1934 Temel Atma)
Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası (1934)
Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1934)
Isparta Gülyağı Fabrikası (1934)
Ankara, Konya, Eskişehir ve Sivas Buğday Filoları (1934)
Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1935 – Tamamlandı)
Kayseri Bez Fabrikası (1934 Temel atma)
Nazilli Basma Fabrikası (1935 – Temel atma)
Bursa Merinos Fabrikası (1935 Temel Atma – 9 Ekim 1937 açılış)
Gemlik Suni İpek Fabrikası (1935 Temel Atma)
Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1935)
Ankara Çubuk Barajı (1936)
Zonguldak Taş Kömür Fabrikası (1935)
Barut, Tüfek ve Top Fabrikası (1936)
Nuri Demirağ Uçak Fabrikası (1936- İlk Türk Uçağı NUD-36 üretildi)
Malatya Sigara Fabrikası (1936)
Bitlis Sigara Fabrikası (1936)
Malatya Bez Fabrikası (1937 temel atma – Bu fabrika hariç bütün bez ve dokuma fabrikaları Atatürk’ün sağlığında açılmıştır.)
İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası (1934 – Temel Atma)
Karabük Demir Çelik Fabrikası (1937 – Temel Atma)
Divriği Demir Ocakları (1938)
İzmir Klor Fabrikası (1938 – Temel Atma)
Sivas Çimento Fabrikası (1938 – Temel Atma)
Atatürk yukarıda saymaya çalıştığım fabrikaları açarak ülkemize üretim katkısı sağlarken son 20 yılda bu fabrikaların birçoğu özelleştirilmiştir.

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI