OVP VE VERGİ GELİRLERİ

Önümüzdeki üç yıl için ekonomik kalkınma, enflasyon, döviz kurları, devlet yatırımları, devletin vergi gelirleri tahminlerini içeren orta vadeli program geçtiğimiz günlerde hükümet tarafından açıklandı. Programda öne çıkan konulardan en önemlisi enflasyonla mücadele ve buna bağlı olarak sıkılaştırılmış para politikası öngörülmektedir.

Öncelikle belirtmem gerekiyor ki Hazine ve Maliye bakanımız Sn. Mehmet Şimşek, T.C. Merkez Bankası başkanımız Sn. Hafize Gaye Erkan ve mesai arkadaşlarına güveniyorum. Çünkü öncelikle ağustos ayı enflasyon verileri TÜİK tarafından aylardan bu yana eksik hesaplanırken bu ay gerçeğe yakın hesaplandı ve aylık enflasyon %9,09 olarak verildi. Bu oran 2020’den bu yana enflasyon açıklayan ve ekonomi bilim insanlarından oluşan ENAG verilerinin üzerindedir. Dolayısıyla TÜİK verileri gerçeğe yakındır. Zaten devlet kurumu olan TÜİK’e vatandaş olarak güvenmek, hesaplarımızda TÜİK verilerini kullanmak hepimiz için önemlidir. Ancak burada bir soruna değinmeden geçemeyiz. Ağustos ayına kadar verilen enflasyon bilgileri yanlış ise 16 milyon emeklinin ve asgari ücret alanların maaşları TÜİK verileri baz alınarak değerlendirilmektedir. TÜİK verileri yanlış ise yaklaşık 20 milyon kişinin maaşları da eksik hesaplanmış olması gerekir ki bu adalete son derece aykırı olduğu için maaş farkları geriye dönük olarak tekrar değerlendirilerek ilgili vatandaşlara ödenmelidir.

2021 yılı eylül ayından itibaren uygulanmaya başlanan düşük faiz yüksek kur dönemine son verilerek yeni bir ekonomi modeline geçildi ve buna bağlı olarak politika faizleri yükselme eğilimine girdi. Bu bağlamda eski model denemiş oldu ve yanlış olduğu geç de olsa anlaşılarak yeni model uygulanmaya başladı. Bu anlamda yeni yönetimin aldığı sıkılaştırılmış para politikası ve enflasyonla mücadele programı geç de olsa olumlu sonuçlar vereceğine inanıyorum. Yanlışın neresinden dönersek kardır.

Devlet gelirleri, vatandaşlardan toplanan vergiler ve kamu iktisadi teşekküllerinin karlarından oluşmaktadır. Açıklanan orta vadeli programda öngörülen vergi gelirleri ile enflasyon oranları çelişmektedir. Örneğin 2024 yılında 28,5 milyar TL vergi geliri tahmin edilmektedir ama enflasyon oranı %33 olarak verilmiştir. Programda üç yıllık vergi gelirleri tahmini 2023 yılında 4trilyon 232 milyar TL,2024 için 7 trilyon 481 milyar TL,2025 için9 trilyon 613 milyar TL 2026 için ise 11 trilyon 467 milyar TL tahmin edilmektedir. Bu tahmine göre vergi gelirlerindeki artış oranları2023 yılında %81,2024 yılında yüzde 73,5,2025 yılında yüzde 28,5,2026 da da %19,3 olacaktır.

Yukarıdaki grafikte vergi gelirlerinin enflasyonun neredeyse iki katına kadar yüksek olduğu görülüyor. Bu durumda vergiler artacağından enflasyon da önemli oranda yükselecek demektir.

2023 ve 2024 yıllarında özellikle yaşanan deprem felaketinin yaralarını sarmak için devlet harcamalarındaki artışın hızla devam etmesi beklenirken OVP’ye göre 2025’ten itibaren harcamalardaki artış yavaşlayacak. OVP’nin kapsadığı 2024-2026 yıllarında harcamalardaki artış hızı vergi gelirlerinin altında olacak.

2024’te vergi gelirlerinin yüzde 73 artması beklenirken devlet harcamaları yüzde 64 artacak. 2025’te harcamalar yüzde 18,2, 2026’da ise yüzde 17,1 olacak.

Uzun süreden bu yana halk arasında tartışma konusu olan devlet harcamaları2024 ve 2025 yıllarında da devam edecek 2026 yılında ise azalmaya başlayacağı belirtilmektedir.

Orta vadeli programda belirtilen en önemli konulardan biri de yerli ve milli paramıza dönüş için gerekli önlemlerin alınacağı ve kur korumalı mevduat sahiplerinin TL ye geçişinin sağlanacağı ifade edilmesidir. Kur korumalı mevduat uygulanmaya konduğu dönemde bir ihtiyaçtı ve gerektiği zaman tekrar gündeme gelebilir.

Tüm bu hedeflerin gerçekleşmesinde en önemli etken enflasyonun yükselmesinin önüne geçilmesidir.

Pandemi ile başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ve yaşadığımız deprem felaketi nedeniyle geçen süreçte tüm hesaplarımız veya tahminlerimiz tutmadı ve bedelini de doğal olarak hepimiz ödüyoruz. Önümüzdeki süreçte inşallah böyle olumsuzluklar yaşamayız.

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI