EKİM 2025 YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) 2025 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %1,63, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %27,00 oranında artış gösterdi. Böylece üretici fiyatları cephesinde, son aylarda gözlenen ılımlı ancak kalıcı maliyet artış eğilimi Ekim ayında da devam etti.

Bu artış oranı, üretim sürecindeki maliyet baskılarının henüz tam anlamıyla çözülmediğini, ancak önceki yıllara kıyasla fiyat artış hızında belirgin bir yavaşlamanın sürdüğünü ortaya koyuyor. Nitekim geçen yılın aynı ayında yıllık artış %32,24, 2023 Ekim’inde ise %39,39 düzeyindeydi. Bu durum, üretici fiyatlarındaki artışın kademeli olarak daha kontrollü bir patikaya oturduğunu gösteriyor.

Yılbaşından bu yana kümülatif artış oranı %25,67 olarak gerçekleşirken, on iki aylık ortalamalara göre artış da %25,49 düzeyinde oldu. Bu tablo, üretim maliyetlerinin yıl genelinde istikrarlı ama yüksek bir seviyede seyrettiğini ve özellikle enerji fiyatlarındaki dalgalanmaların üretici fiyatlarını dolaylı olarak etkilemeye devam ettiğini düşündürüyor.

İmalat Sektöründe Yıllık Artış %26,91: Fiyat Baskısı Sürüyor

Sanayi sektörlerinin alt kırılımlarına bakıldığında, imalat sektöründe yıllık fiyat artışı %26,91 olarak gerçekleşti. Bu oran, sanayinin genel ortalamasına oldukça yakın ve üretim zincirinin ana gövdesini oluşturan imalat sanayinde maliyetlerin hâlâ yukarı yönlü bir baskı oluşturduğunu gösteriyor.

Madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe fiyat artışının %31,79’a ulaşması, özellikle ham madde temininde küresel fiyat hareketlerinin etkisini sürdürdüğünü ortaya koyuyor. Enerji tarafında ise elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yıllık artış %24,31 seviyesinde kalırken, su temininde fiyat artışı %56,26 ile dikkat çekici bir yükseliş gösterdi. Su teminindeki bu yüksek oran, özellikle altyapı ve enerji maliyetlerindeki artışın doğrudan etkisini yansıtıyor.

Ana sanayi gruplarına göre değişim incelendiğinde, dayanıksız tüketim mallarında %33,91, dayanıklı tüketim mallarında %33,07, sermaye mallarında %27,27, ara mallarında %22,33 ve enerji grubunda %25,05 oranında yıllık artış kaydedildi.

Bu dağılım, özellikle tüketim mallarında fiyat artışlarının ara mallarına kıyasla daha güçlü olduğunu ve üreticilerin maliyet geçişkenliğini nihai ürün fiyatlarına yansıttığını gösteriyor. Diğer bir ifadeyle, üretici maliyetlerindeki artışın önümüzdeki dönemde tüketici enflasyonuna (TÜFE) sınırlı ama süreğen bir biçimde yansıma potansiyeli bulunuyor.

Aylık Artışta İmalat Öne Çıktı: Maliyet Baskısı Devam Ediyor

Ekim ayında sanayinin dört ana sektöründe aylık bazda artış eğilimi gözlendi. Madencilik ve taş ocakçılığı %3,25’lik artışla öne çıkarken, imalat sanayinde %1,83’lük artış kaydedildi. Su temininde %2,36 artış olurken, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %1,16’lık bir düşüş gerçekleşti.

Enerji fiyatlarındaki bu sınırlı gerileme, küresel enerji fiyatlarındaki dengelenmenin yurt içi üretici maliyetlerine kısmen yansıdığını düşündürüyor. Ancak, enerji haricindeki tüm alt sektörlerde fiyat artışının sürmesi, üretici maliyetlerinin genel olarak yukarı yönlü bir seyir izlemeye devam ettiğini ortaya koyuyor.

Ana sanayi gruplarının aylık değişimlerinde de benzer bir tablo mevcut. Dayanıklı tüketim mallarında %3,95, dayanıksız tüketim mallarında %2,43 artış yaşanırken, ara mallarında %1,57 ve sermaye mallarında %1,18 artış görüldü. Buna karşın enerji grubunda %0,65’lik bir azalış kaydedildi.

Bu durum, üretim sürecinde kullanılan enerji girdilerinin bir miktar ucuzlamasına rağmen, diğer maliyet unsurlarında (özellikle iş gücü, ara malı ve lojistik) artış eğiliminin sürdüğünü gösteriyor. Özellikle dayanıklı tüketim mallarındaki yüksek artış, mobilya, beyaz eşya, otomotiv gibi sektörlerdeki fiyat ayarlamalarının etkisini yansıtıyor.

Maliyet Enflasyonu TÜFE’ye Yansımaya Devam Edebilir

Yİ-ÜFE’nin yıllık bazda %27 seviyesinde seyretmesi, üretim aşamasındaki maliyet baskılarının henüz tam olarak hafiflemediğine işaret ediyor. Üretici fiyatlarındaki bu artış, genellikle birkaç ay gecikmeli biçimde tüketici fiyatlarına yansıyor.

Bu nedenle Ekim 2025 verileri, önümüzdeki aylarda tüketici fiyatlarında (TÜFE) sınırlı bir yukarı yönlü baskının sürebileceği sinyalini veriyor. Ancak yıllık artış oranının önceki yıllara göre belirgin biçimde yavaşlaması, enflasyon dinamiklerinde istikrarın güçlendiğini de gösteriyor.

Özellikle enerji maliyetlerinin son aylarda dengelenmesi ve küresel emtia fiyatlarında aşırı oynaklığın azalması, üretici fiyatları açısından olumlu bir çerçeve oluşturuyor. Buna karşın iç talebin canlı seyri, asgari ücret artış beklentileri ve döviz kuru hareketleri gibi içsel faktörler, üretim maliyetlerini önümüzdeki dönemde yeniden etkileyebilir.

Sonuç: Yavaşlayan Ama Bitmeyen Maliyet Enflasyonu

Genel olarak değerlendirildiğinde, Ekim 2025 Yİ-ÜFE verileri Türkiye’de üretici fiyat artışlarının önceki yıllara kıyasla daha kontrollü bir çizgide ilerlediğini gösteriyor. Ancak hem imalat sektöründeki fiyat artışları hem de su temini gibi maliyet yoğun sektörlerdeki güçlü yükselişler, maliyet enflasyonunun tamamen ortadan kalkmadığını ortaya koyuyor.

Enerji tarafındaki kısmi düşüşler olumlu bir sinyal verse de üretici cephesinde genel fiyat baskısının sürdüğü ve bunun tüketici fiyatlarına kademeli biçimde yansıyabileceği söylenebilir.

Kısacası, Türkiye ekonomisi açısından 2025’in son çeyreğinde üretici fiyatlarında istikrarlı ama yukarı yönlü bir seyir dikkat çekiyor. Bu durum hem fiyatlama davranışlarının hem de üretim maliyetlerinin yakından izlenmesini gerektiriyor. Yİ-ÜFE’nin %27 seviyesindeki yıllık artışı, enflasyon görünümünün kalıcılığı açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir eşik olmaya devam ediyor.

Kaynak: Sanayi Haber Ajansı